ASTROLOGIA - Jolanta Romualda G-Gołębiewska
https://jolanta-golebiewska.pl.tl

Mars - część 2.


NIE TYLKO ASTRONOMICZNE FAKTY O MARSIE.
 
Spis treści tego rozdziału:
- Życie na Marsie
- Aktualne misje marsjańskie
- Załogowy lot na Marsa i kolonizacja Marsa
 
[Źródła dla tego rozdziału:
Informator polskiego towarzystwa marsjańskiego - Mars Society Polska, http://en.academic.ru, http://www.nasa.gov, Wikipedia i parę moich książek- encyklopedii, jak też "Czas Marsa" Roberta Zubrina.]

 
[Powyżej: panoramiczne zdjęcie autoportretowe łazika Curiosity na Marsie,
scena ta powstała ze zdjęć wykonanych w styczniu 2015 roku;
opis w jęz. polskim  jest na stronie
http://www.apod.pl/apod/ap130222.html KLIK.
Oryginale źródło NASA: http://www.nasa.gov/jpl/msl/pia19142 KLIK.]

 
 
__________________________________
 
Życie na Marsie.

Cały czas odbywa się debata na temat tego, czy kiedyś na Marsie istniało życie (ewentualnie czy nadal istnieje) oraz czy istniała jakaś starożytna marsjańska cywilizacja. Jednak debata ta nie została rozstrzygnięta. Spekulacje oraz rozmaite interpretacje zdjęć z Marsa wciąż trwają, a wiele pytań nie ma odpowiedzi, lecz badania są wciąż prowadzone.

Poniższy film dokumentalny z 2010 roku (lektor pl, ok. 43 minuty) pt. "Eksploracja Marsa" (albo "Kosmos. Eksploracja Marsa" czy też "Kosmos. Tajemnice Wszechswiata. Eksploracja Marsa"); oryginalny tytuł to "The Universe. Mars: The New Evidence", poświęcony jest możliwościom życia na Marsie, w tym aktualnym wynikom badań marsjańskich łazików (Spirit, Opportunity, Curiosity), lądownika (Phoenix) i orbiterów (ESA Mars Express, Mars Odyssey i Mars Reconnaissance Orbiter).
Wniosek z poniższego filmu jest taki - w wielkim skrócie - że za istnieniem życia na Marsie przemawia m.in. istnienie lodu, śniegu, hematytu, krzemionki, nadchloranów i metanu, a w zamierzchłej przeszłości Mars był pokryty wodą i miał ciepłą, gęstą atmosferę oraz pole magnetyczne.
 

Poniższy film porusza kolejno następujące tematy (streszczenie filmu w punktach):
- możliwość istnienia na Marsie życia w postaci mikroorganizmów,
- suche pioruny na Marsie,
- marsjańskie czapy lodowe zawierające wodę,
- odkrycie na Marsie hematytu - związku żelaza i tlenu,
- badania prowadzone przez sondę ESA Mars Express, krążącej nad równikiem Marsa oraz przez sondy Mars Odyssey i Mars Reconnaissance Orbiter, krążące nad biegunami Marsa,
- szukanie w skałach przez dwa łaziki śladów niegdysiejszej wody - łazik Spirit jeździ po górzystych, kamienistych, zapylonych okolicach; tonacja przesyłanych przez niego obrazów jest jasnoczerwona, a łazik Opportunity bada równinną, ciemnobrązową część planety,
- szukanie lodu pod powierzchnią Marsa przez lądownik Phoenix, który osiadł koło bieguna północnego planety; dziwne krople podobne do wody osadzone na podporach lądownika,
- odnalezienie przez Phoenixa w twardej marsjańskiej glebie zamarzniętej wody, odkrycie śniegu oraz krzemionki,
- gorące wnętrze Marsa,
- odkrycie w marsjańskim gruncie nadchloranów - toksyczna gleba na Marsie może być pożywką dla mikrobów lecz zagrożeniem dla ludzi (może powodować korozję skafandrów astronautów),
- zniszczenie lądownika Phoenix przez burzę piaskową na Marsie, analiza danych dostarczonych przez Phoenixa,
- historia Marsa - powstanie Marsa ze skalnych okruchów i gazu około 4,6 miliarda lat temu, bombardowanie Marsa przez meteoryty tworzące na jego powierzchni kratery,
- ślady wody i jezior na Marsie; możliwe, że 3 i pół miliarda lat temu trzecią część powierzchni Marsa pokrywał ocean,
- dawna intensywna aktywność wulkaniczna na Marsie; pokrycie Marsa czarnym bazaltem wulkanicznym,
- zaniknięcie gęstszej marsjańskiej atmosfery, wyparowanie albo zamarznięcie wody na Marsie,
- zdjęcia wąwozu czy też doliny na Marsie ze śladami niedawno (w ciągu ostatniej dekady) płynącej wody,
- nadinterpretacja zdjęć ukazujących Marsa ("kanały", "twarz", postać humanoidalna),
- występowanie zórz na Marsie - odkrycie marsjańskiej zorzy w 2008 roku przez europejską sondę Mars Express,
- dlaczego Mars stracił pole magnetyczne?
- czy znaleziony na Ziemi pochodzący z Marsa meteoryt ALH84001 mający 4,1 miliarda lat zawiera skamieniałe mikroorganizmy? Czy magnetyt z tego meteorytu, pochodzi ze skamieniałych mikroorganizmów, które 4 miliardy lat temu żyły i orientowały się za jego pomocą w pierwotnym marsjańskim oceanie, gdy Mars miał jeszcze pole magnetyczne?
- odkrycie w atmosferze Marsa metanu; gdzie jest źródło metanu na Marsie
- badania pochodzenia metanu na Marsie jednym z celów misji Mars Science Laboratory - łazika Curiosity, który w 2012 roku wylądował na powierzchni Marsa i przemierza tereny niegdyś leżące pod wodą.
 
[Powyższy film można też ogladać pod innymi adresami, m.in.: https://youtu.be/e6IdD3rdiZ4, https://youtu.be/tZ9teC7eSPY, https://youtu.be/syOcbpMECwI, https://youtu.be/fybLD3A81RA, https://youtu.be/aSe2eMOiuu0, https://youtu.be/uAJzFv4IktA, https://youtu.be/_xDpc1DNvT4, https://youtu.be/lb7t3RTdrpE, https://youtu.be/ONaEACT_-aE, https://youtu.be/lEWr7C5g76Q, https://youtu.be/VJx1JifQ8Jc, https://youtu.be/NBjUT9qZpp4.] 



____________________
______________
 
Aktualne misje marsjańskie.
 
Aktualnie wokół Marsa krążą trzy sztuczne satelity:
- 2001 Mars Odyssey (USA),
- Mars Express (europejska sonda)
- i Mars Reconnaissance Orbiter (USA).
 
Na powierzchni Marsa są aktywne dwa amerykańskie łaziki:
-  Opportunity misji Mars Exploration Rover
-  i Curiosity misji Mars Science Laboratory.
Jest też kilka innych nieaktywnych lądowników z udanych, jak i z nieudanych misji. Mars zyskał miano "kosmicznego trójkąta bermudzkiego"; dotychczas 2/3 misji skończyło się niepowodzeniem. Lista przyczyn jest długa: kłopoty przy starcie, ominięcie planety, utrata łączności, katastrofa lądownika.
 
Polska strona zawierająca informacje o misjach marsjańskich:
http://lk.astronautilus.pl/sondy/mar.htm KLIK
 
Link do oficjalnej strony misji Mars Science Laboratory
(Curiosity Rover) prowadzonej przez NASA,
 jak na poniższym obrazku:
http://www.nasa.gov/mission_pages/msl/index.html KLIK.
Poczynania łazika Curiosity można na bieżąco śledzić na facebooku i twittterze:
- https://www.facebook.com/MarsCuriosity KLIK,
- https://twitter.com/marscuriosity KLIK.
26 listopada 2011 r. rozpoczęła się misja Mars Science Laboratory z łazikiem Curiosity, który jest większy, szybszy (do 90 m/h) i wyposażony w doskonalsze przyrządy niż Mars Exploration Rovers. Eksperymenty chemiczne uwzględniają chromatograf, spektrometr gazowy i laser, które mogą analizować skład skał w odległości do 13 m. Lądowanie łazika na powierzchni planety nastąpiło 6 sierpnia 2012 roku.
[Kolejny rozdział mojej strony poświęciłam wyłacznie Curiosity.]

 
Link do oficjalnej strony misji Mars Science Laboratory
(Curiosity Rover) prowadzonej przez Jet Propulsion Lab,
jak na poniższym obrazku:
http://mars.jpl.nasa.gov/msl/ KLIK.
(Tamże infrmacje dot. łazików Spirit i Opportunity.)
W 2003 roku NASA rozpoczęła program Mars Exploration Rover, składający się z dwóch łazików o nazwach Spirit (MER-A) i Opportunity (MER-B). Obydwie sondy pomyślnie wylądowały w styczniu 2004 roku i osiągnęły lub przekroczyły wszystkie podstawowe cele misji. Do najważniejszych wyników naukowych należy znalezienie dowodów, że woda istniała na powierzchni Marsa w przeszłości i to w obydwu miejscach lądowań. Wiry marsjańskiego pyłu i wiatr sporadycznie oczyszczały panele słoneczne obu łazików, tym samym zwiększając ich żywotność. Łazik Spirit utracił mobilność w 2009 roku, a w marcu 2010 ostatecznie stracono z nim kontakt. Opportunity, po przebadaniu odsłonięć warstw geologicznych w mniejszych kraterach, dotarł w sierpniu 2011 roku do dużego krateru Endeavour, gdzie ma prowadzić dalsze badania.

 
Link do oficjalnej strony NASA misji
misji Mars Reconnaissance Orbiter,
jak niżej na obrazku:
http://www.nasa.gov/mission_pages/MRO/main/index.html KLIK
Cele misji: badanie powierzchni Marsa, monitoring atmosfery, analiza potencjalnych miejsc lądowań oraz testowanie nowych systemów telekomunikacyjnych. Masa sondy 2180 kg, w tym paliwo 1149 kg. Sonda została wystrzelona o godzinie 11:43 UT na pokładzie rakiety Atlas V401 z Przylądka Canaveral. 10 marca 2006 roku weszła na orbitę wokół Marsa. Orbiter tworzy mapy terenu i pogody Marsa, aby znaleźć odpowiednie miejsca lądowania dla przyszłych lądowników. Układ transmisji danych z sondy na Ziemię został znacznie ulepszony, przez co ma on większą przepustowość niż wszystkie poprzednie misje razem wzięte. MRO przesłał m.in. pierwsze zdjęcia lawin, schodzących ze zboczy w pobliżu bieguna północnego planety.

 
Link do oficjalnej strony JPL misji
misji Mars Reconnaissance Orbiter,
jak niżej na obrazku:
http://mars.jpl.nasa.gov/mro/ KLIK

 
Link do oficjalnej strony misji orbitera
Mars Odyssey 2001 - JPL,
jak niżej na obrazku:
http://mars.jpl.nasa.gov/odyssey/ KLIK
Głównymi zadaniami sondy Mars Odyssey były poszukiwania wody i lodu wodnego na Marsie, oraz badanie aktywności wulkanicznej. Masa startowa 725 kg (w tym paliwo 348,7 kg). Start nastąpił o godzinie 15:02:22 UT na pokładzie rakiety Delta II 7425. Sonda dotarła do Marsa 24 października 2001 roku, gdzie pełniła swoje zadania do lipca 2004 roku, uzyskując w sumie ponad 30 GB danych. Obecnie służy jako element komunikacji pomiędzy Ziemią a łazikami MER (Spirit i Opportunity). Wchodzący w skład wyposażenia sondy spektrometr promieniowania gamma wykrył znaczne ilości wodoru w górnej warstwie regolitu na Marsie. Uważa się, że wodór ten jest związany w postaci cząsteczek wody, tworzących wieloletnią zmarzlinę.

 
Link do oficjalnej strony misji orbitera
Mars Odyssey 2001 - THEMIS
(The Thermal Emission Imaging System),
jak niżej na obrazku:
http://themis.asu.edu KLIK

 
Link do oficjalnej strony misji orbitera Mars Express
Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA),
jak niżej na obrazku:
http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Mars_Express KLIK
Sonda Mars Express składa się z orbitera i lądownika Beagle 2. Przeznaczona jest do fotografowania powierzchni Marsa, oraz badania jego atmosfery. Masa startowa 1123 kg, w tym 457 kg paliwa. Sonda została wystrzelona o godzinie 17:45 UT na pokładzie rakiety Sojuz z Kosmodromu Bajkonur i skierowana w stronę Marsa. 19 grudnia 2003 roku oddzielony został lądownik Beagle 2. Sonda weszła na orbitę 25 grudnia 2003 roku i przesyła od 0,5 do 5 Gb danych naukowych dziennie.
Zbudowany w Anglii lądownik, miał za zadanie poszukiwać śladów wody i życia na Marsie, ważył 33,2 kg. 19 grudnia 2003 roku oddzielił się od sondy Mars Express Orbiter i skierował w stronę Marsa, gdzie miał wylądować 25 grudnia. Nie uzyskano potwierdzenia lądowania i kolejne próby nawiązania kontaktu z Beagle 2 zakończyły się niepowodzeniem. 6 lutego 2004 roku lądownik oficjalnie został uznany za stracony.

 
Adres do przyszłej europejsko-rosyjskiej misji na Marsa -
ExoMars, jak niżej na obrazku:
http://exploration.esa.int/mars/ KLIK
W 2016 i 2018 roku ESA wspólnie z Roskosmos planują wysłanie podwójnej misji ExoMars. Pierwsza część misji (start w styczniu 2016 roku) ma składać się z orbitera poszukującego śladów metanu i innych gazów śladowych w atmosferze planety oraz z niewielkiego lądownika stacjonarnego. Wysłany w 2018 roku łazik będzie mógł wykonywać wiercenia do głębokości 2 m w poszukiwaniu związków organicznych.

 
Adresy do przyszłej amerykańskiej misji marsjańskiej InSight
Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport:
http://insight.jpl.nasa.gov/home.cfm KLIK,
https://twitter.com/nasainsight KLIK.
https://www.facebook.com/NASAInSight KLIK, http://insight.jpl.nasa.gov//docs/InSight_NASA_fact_sheet_rev3_June_2013_FC.pdf KLIK.
Pomiędzy 4 a 30 marca 2016 roku, z bazy Vandenberg Air Force Base w Kaliforni, zostanie wysłany na Marsa lądownik, który dotrze do celu we wrześniu tego samego roku. Jest to misja w ramach programu NASA Discovery, potrwa ona 2 lata. Lądownik, który będzie zasilany przez panele słoneczne, ma osiąść na wulkanicznej równinie Elysium Planitia w pobliżu równika Marsa; przeprowadzi on badania geologiczne i sejsmologiczne (a więc zbada on wnętrze Marsa). Sonda będzie wyposażona w dwie kamery, jedną zamontowaną na wysięgniku, a drugą na korpusie lądownika. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych instrumentów geofizycznych, InSight będzie mógł zagłębić się głęboko pod powierzchnią Marsa. Misja InSight ma odpowiedzieć na jedno z najbardziej fundamentalnych pytań nauki: jak powstały skaliste planety?


__________________________________
 
Załogowy lot na Marsa i kolonizacja Marsa.
 
Po Ziemi, planeta Mars jest najbardziej gościnną dla człowieka planetą, ze względu na warunki powierzchniowe oraz dostępność wody. Mars ma duże szanse na to, aby zostać pierwszym celem załogowego lotu na inną planetę. Temat ten traktowany jest bardzo poważnie, a przygotowania - w różnym tempie i na rozmaite sposoby oraz w różnych krajach - następują od wielu lat. Niektóry obszary na Ziemi, na których panują ekstremalne warunki (Antarktyda i pustynne obszary), mogą być terenem treningowym dla późniejszych wypraw na Marsa. Szacuje się, iż pierwszy lot na Marsa będzie możliwy w latach 30-tych XXI wieku.
 
Jeśli chodzi o kolonizację, to Mars ma tę wyższość nad Księżycem, iż posiada atmosferę (choć jest ona dość cienka - około 0,7% ziemskiej atmosfery), która zapewnia pewną ochronę przed promieniowaniem słonecznym i kosmicznym.
Przyspieszenie grawitacyjne na Marsie jest o wiele mniejsze niż na Ziemi, nie jest jednak tak małe jak na Księżycu; wynosi 0,376 przyspieszenia ziemskiego (nawiasem mówiąc - z tego względu pobyt na Marsie byłby bardzo wskazany dla ludzi ze schorzeniami układu mięśniowo-szkieletowego czy osteoporozą, dla których ziemska grawitacja niestety nie jest korzystna). Objuczeni ciężkimi kombinezonami astronauci czy też przyszli osadnicy, nie będą mieli trudności w poruszaniu się po marsjańskim lądzie. Nawet w ciężkim skafandrze na Marsie chodziłoby się lżej niż na Ziemi. 70-kg astronauta i 90-kg skafander to razem 160 kg. Na Marsie obciążenie piechura wyniesie tylko 38% wartości na Ziemi - ok. 68 kg; chodzenie więc po powierzchni Marsa w skafandrze, będzie łatwiejsze niż chodzenie boso po powierzchni Ziemi.
Trzeba także wspomnieć, że ciśnienie atmosferyczne na Marsie jest znacznie poniżej limitu, przy którym ludzie mogą przetrwać bez kombinezonów ciśnieniowych.
 
Terraformowanie Marsa (sztuczna zmiana klimatu obcej planety celem upodobnienia go do klimatu ziemskiego) nie wchodzi z w grę w najbliższej przyszłości, dlatego ludzie kolonizujący Marsa, będą musieli zbudować konstrukcje mieszkalne, w których będzie powietrze do oddychania dla człowieka oraz stosowna temperatura i ciśnienie. Przy obecnych technologiach podróż na Marsa (w jedną stronę) może trwać od 6 do 9 miesięcy. Podczas podróży astronauci będą narażeni na długotrwały stan nieważkości i oddziaływanie promieni kosmicznych, co może doprowadzić do uszkodzenia DNA i zwiększyć możliwość zachorowania na raka (u kobiet ryzyko to jest większe). Generalnie: efekty długotrwałej podróży w przestrzeni międzyplanetarnej nie są jeszcze znane.
Drogę do kolonizacji Marsa mają najpierw utorować roboty, które zlokalizują zasoby wody, przygotują paliwo, tlen i materiały budowlane. Zautomatyzowane systemy, których praca będzie trwała dziesiątki lat, będą zarówno własnością rządową, jak i prywatną (co obniża koszty).
 
Pierwsze misje na Marsa organizowane przez różne agencje kosmiczne nie będą jednak stanowiły preludium do przyszłej kolonizacji planety; będą to po prostu misje badawcze. Kolonizacja wymaga decyzji odnośnie powstawania stałych, trwałych baz, pomysłu na stworzenie urządzeń do produkcji tlenu itp., a pierwsze marsjańskie misje będą tylko prowadziły różnorakie eksperymenty. Na poczatku nie są wykluczone loty na Marsa będące biletem w jedną stronę dla astronautów.
 
Nie należy mieć złudzeń co do szlachetności celów marsjańskich wypraw; chodzi o stworzenie w przyszłości warunków do wydobywania minerałów i innych zasobów naturalnych z planety, z czego zyski będą czerpały przede wszystkim prywatne koncerny i korporacje, które wcześniej zainwestują w badania Marsa.
 
Link do polskiej strony Mars Society Polska:
(polskiego towarzystwa marsjańskiego), które ma na celu m.in. doprowadzenie do załogowej misji na Marsa.
http://marssociety.pl KLIK.
Na obrazku poniżej można przeczytać trochę więcej na temat tego,
czym zajmuje się towarzystwo Mars Society Polska.


 
Adres Towarzystwa Marsjańskiego "The Mars Society"
http://www.marssociety.org KLIK



__________________________


Poniżej na obrazkach są fragmenty materiału NASA dotyczącego amerykańskiego projektu eksploracji Marsa przez człowieka,  który w całości znajduje się pod linkiem http://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20090012109.pdf KLIK.
Nie jest to formalny projekt, lecz po prostu pewna wizja czy też koncept dotyczący potencjalnych przyszłych misji marsjańskich z udziałem ludzi.






 
Znanych jest kilka konkretnych amerykańskich projektów przyszłych ekspedycji na Marsa, lecz z powodów wielkich kosztów nie wchodzily one w etap realizacji.
Oto niektóre projekty załogowych misji na Marsa:
- Mars Direct (słynny projekt R. Zubrina i D. Bakera z 1991 roku, zgodnie z którym paliwo potrzebne do powrotu astronautów na Ziemię, miałoby być wyprodukowane na Marsie),
- Mars Semi-Direct (okrojona przez NASA wersja Mars Direct),
- DRM - Design Reference Mission (różne wersje projektu Mars Direct z lat 1993, 1997, 1998).
[Jeden z kolejnych rozdziałów mojej strony "Wyprawa na Marsa", dotyczy właśnie powyższych projektów misji załogowych na Marsa.]

"Dysponujemy obecnie wszystkimi potrzebnymi technologiami, by w ciągu najbliższych dziesięciu lat rozpocząć realizację planu intensywnych i długotrwałych badań Czerwonej Planety przez misje załogowe. Możliwe jest dotarcie na Marsa w stosunkowo niedużych statkach kosmicznych, startujących z Ziemi bezpośrednio na rakietach nośnych, wykorzystujących tę samą technologię, która ponad ćwierć wieku temu pozwoliła astronautom dotrzeć na Księżyc.
W jaki sposób? Realizacja prawie wszystkich planów załogowych wypraw na Marsa - rozwijanych od lat pięćdziesiątych do dziewięćdziesiątych - zakładała dowiezienie na planetę przez ogromne kosmiczne transportowce całości zapasów, potrzebnych do życia ludzkiej załodze, oraz paliwa rakietowego na pełny czas trwania wyprawy. Potrzebny statek byłby tak wielki, że nie mógłby wystartować z powierzchni Ziemi, więc byłby składany z członów na orbicie okołoziemskiej. Montaż statku kosmicznego oraz przechowywanie sporych ilości materiału napędowego pociągają za sobą konieczność zbudowania na orbicie swoistego „równoległego świata", składającego się z krążących wokół Ziemi gigantycznych „suchych doków", hangarów, magazynów paliwa kriogenicznego, stacji energetycznych, punktów kontrolnych i stacji mieszkalnych dla ekipy montażowej. Wielokrotnie podkreślano, że realizacja misji załogowej na Marsa według takich koncepcji pochłonie setki miliardów dolarów i nie będzie możliwa bez technologii, które powstaną nie wcześniej niż za trzydzieści lat. Okazuje się jednak, że - aby ludzie mogli wylądować na Marsie - nie potrzeba żadnych cudownych, nie znanych technologii ani ogromnych pieniędzy. Załogowa podróż na Czerwoną Planetę nie wymaga budowy futurystycznych statków kosmicznych w rodzaju Battlestar Galactica. Odwołanie się do zdrowego rozsądku i wykorzystanie dostępnych już teraz technologii pozwoli odbyć podróż bez wielkich obciążeń i „żyć, wykorzystując lokalne zasoby". Na identycznych koncepcjach opierały się prawie wszystkie udane wyprawy odkrywcze i badawcze, podejmowane w przeszłości na Ziemi. Wykorzystywanie lokalnych zasobów w inteligentny sposób jest strategią, która w przeszłości pozwoliła nie tylko zdobyć amerykański Dziki Zachód, lecz poznać całą Ziemię. „Wykorzystanie lokalnych zasobów" pozwoli również zdobyć Marsa. Projekty konwencjonalnych misji na Marsa są tak ogromnie rozbudowane i kosztowne właśnie dlatego, że zakłada się w nich, iż do wyprawy na Marsa - trwającej łącznie z drogą powrotną 2-3 lata - konieczne jest zabranie z Ziemi wszystkich niezbędnych materiałów. Jeśliby jednak udało się wytwarzać potrzebne materiały na Marsie, sytuacja wyglądałaby zupełnie inaczej. Wiosną 1990 roku zacząłem kierować w firmie Martin Marietta Astronautics w Denver w stanie Kolorado zespołem inżynierów i naukowców, którzy pracowali nad projektem pionierskiej wyprawy na Marsa, wykorzystującej te koncepcje. Projekt nosi nazwę Mars Direct (Bezpośrednio na Marsa) i jest najszybszym, najbezpieczniejszym, najbardziej praktycznym i najtańszym programem zbadania Czerwonej Planety i osiedlenia się na niej.
Projekt Mars Direct unika zbędnych, kosztownych i czasochłonnych rozwiązań: nie ma potrzeby montażu rakiety w całość na niskiej orbicie okołoziemskiej, wymiany paliwa podczas lotu, budowy hangarów dla statków kosmicznych i ogromnej stacji kosmicznej ani budowania baz księżycowych przed przystąpieniem do badań Marsa. Rezygnacja z tych planów prawdopodobnie pozwoli ludziom dostać się na Czerwoną Planetę dwadzieścia lat wcześniej, niż gdyby przyjęto inną koncepcję wyprawy, a także uniknąć rosnących kosztów administracyjnych, problemu, z którym borykają się wszystkie rozbudowane programy rządowe.
Realizacja projektu Mars Direct wymagałaby przeznaczenia około 20 miliardów dolarów na wytworzenie całego potrzebnego wyposażenia oraz około 2 miliardów na każdą następną wyprawę na Marsa. Bez wątpienia są to ogromne kwoty, jeśliby jednak wydatek ten rozłożyć na dziesięć lat, potrzebne sumy byłyby równe 7% obecnych budżetów cywilnych oraz wojskowych programów badań kosmicznych. Ponadto, podobnie jak 70 miliardów dolarów (dzisiejsza wartość), wydanych w latach sześćdziesiątych na badania naukowe i opracowanie technologii dla misji Apollo, pieniądze przeznaczone na projekt Mars Direct dałyby amerykańskiej gospodarce równie potężny impuls. "
- Rober Zubrin "Czas Marsa"

Na poniższym obrazku widać artystyczną wizję projektu Mars Direct; autor ilustracji - Robert Murray. Widać tu moduł mieszkalny, statek do powrotu na Ziemię, szklarnię, samochód terenowy, quad, urzadzenia do różnych prac, kolektory słoneczne, jak też - w tle - mały reaktor jadrowy.  
 
 
Poniżej: seria znaczków wydanych w 2000 roku w afrykańskim państwie Burundi, na których widać także projekt marsjańskiej ekspedycji.


__________________________________
 
Polecam następujące filmy dokumentalne o Marsie,
które są na youtube:
 
- film dokumentalny (lektor pl, 44 minuty) "Wszechświat: Mars"
https://youtu.be/lMgNt3aWfZM KLIK
lub
- film dokumentalny (lektor pl, 65 minut) "Mars"
https://youtu.be/pb-OKVwXPX0 KLIK

Film pt. "Wszechświat: Mars" albo "Tajemnice Wszechświata: Mars" - oryginalny tytuł to "The Universe. Mars The Red Planet" (2007), porusza następujące tematy:
- powierzchnia Marsa,
- warunki na Marsie,
- powstanie Marsa,
- woda na Marsie,
- marsjańskie czapy polarne,
- wulkany, Dolina Marinera,
- historia obserwacji i badań Marsa, w tym misje Mariner i Viking, łaziki Duch i Szansa (Spirit i Opportunity), misja lądownika Phoenix, - hipoteza o śladach życia organicznego na Marsie znalezionych w skale (meteorycie) znalezionej na Ziemi,
- nieznalezienie śladów życia przez marsjańskie łaziki,
- potwierdzenie przez łaziki hipotezy o wielkiej ilości ciekłej wody pokrywającej niegdyś duże obszary planety,
- obserwacje wypływu ciekłej wody w ciągu ostatniej dekady, w jednej ze szczelin na brzegu głębokiej marsjańskiej doliny.
 
 

- film dokumentalny (lektor pl 44 minuty) "Rozbitkowie na Marsie". Film ten koncentruje się na rozważaniach o tym, co może pójść nie tak, podczas wyprawy na Marsa i pobytu pierwszej misji załogowej na tej planecie.
https://youtu.be/2i9H_9rDCtE KLIK
 
- film dokumentalny (lektor pl 61 minut) "Kosmiczne wyzwania - Mars". Film opowiada o tym, jakie wyzwania czekają na statek lądujący na Marsie, jak i na pierwszych astronautów przebywajacych na Marsie.
https://youtu.be/W1BJTA9Qv3U KLIK
lub
- film dokumentalny (lektor pl 90 minut) "Kosmiczne wyzwania - Mars"
https://youtu.be/NBQOaknDOFE KLIK
 
- 4-częściowy film dokumentalny (lektor pl, każdy odcinek ma 45 minut) - "Wyścig na Marsa" - "Race to Mars". Jest to fabularny mini-serial o fikcyjnej misji na Marsa o nazwie "Projekt Olympus". Link do oryginalnej strony o tym filmie: http://www.racetomars.ca/mars/ KLIK
odcinek 1 https://youtu.be/OBqS__QQ68o KLIK
odcinek 2 https://youtu.be/bJYYtX4hS5o KLIK
odcinek 3 https://youtu.be/qj2aM997IeE KLIK
odcinek 4 https://youtu.be/MKKk3saIETk KLIK

__________________________________
 
Przejście do następnego rozdziału p.t. Łazik Curiosity na Marsie KLIK.
 
Poniżej jest 9-minutowy film z lektorem pl:
 "Nasz Wszechświat - Czerwona planeta".
 

Poniżej jest parę marsjańskich widoków.






Teksty mojego autorstwa, które znajdują się na mojej stronie proszę wykorzystywać w celach niekomercyjnych, pod warunkiem
podania adresu mojej strony: astrolożka Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska https://jolanta-golebiewska.pl.tl

MAPA STRONY (skrót):
PODRĘCZNIK ASTROLOGII PRAKTYCZNEJ - Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska - ASTROLOGIA JAKO JĘZYK SYMBOLI - Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska - Interpretacja horoskopu urodzeniowego - Interpretacja horoskopu prognostycznego - Interpretacja horoskopu porównawczego - Interpretacja horoskopu dziecka - Interpretacja horoskopu bez godziny urodzenia - Od czego zacząć naukę astrologii? - Żywioły w horoskopie - Jakości czyli krzyże w horoskopie - Polaryzacja czyli biegunowość znaków Zodiaku - Charakterystyka znaków Zodiaku - Hemisfery, czyli półkule w horoskopie - Kwadranty, czyli ćwiartki horoskopu - Domy, czyli sektory horoskopu - Ascendent - Władania, wygnania, wywyższenia i upadki planet- Znaczenie i klasyfikacja planet w astrologii- Merkury w 12 domu horoskopu - Mars w XII domu horoskopu - Gwiazdy stałe w astrologii - Reguły interpretacji astrologicznej - Tranzyty planet - Jaki kolor ma nasz Księżyc? - Jowisz i jego księżyce - Io, Kalisto, Europa i Ganimedes - Planeta karłowata Ceres i misja sondy Dawn - Lecę z misją NASA InSight na Marsa! - Pluton i misja sondy New Horizons - I LOVE PLUTO! - Aktualne zdjęcia oraz informacje z misji sondy New Horizons do Plutona i jego księżyca Charona - Czy na Plutonie jest ciemno? #Pluto Time - Jaki kolor ma Pluton? - Tranzyt Jowisza przez znak Wagi - Historia astrologii - astrologia w dawnej Polsce