Książki o kosmosie cz.13

Oto poszerzony (o tytuły podrozdziałów) spis treści książki Jayanta V. Narlikara "Lżejsza strona grawitacji. Wprowadzenie do teorii grawitacji", tytuł oryg.: The Lighter Side of Gravity (wyd. Amber 1998).

Dlaczego wszystko jest w ruchu:
- Nieustanny ruch wszechświata
- Od Arystotelesa do Galileusza
- Kilka pojęć z zakresu dynamiki
- Dlaczego ciała się poruszają?
Od spadającego jabłka do Apollo 11:
- Dlaczego jabłko spadało?
- Co to jest prawo ciążenia?
- Ruch planet
- Prawo grawitacji a ruch Układu Słonecznego
- Kto pierwszy zastanawiał się nad grawitacją?
- Sukces prawa grawitacji
Jak "silna" jest grawitacja:
- Masa Ziemi
- Bariery grawitacji
- Prędkość ucieczki
- Jak silna jest grawitacja?
Reaktory termojądrowe w przestrzeni kosmicznej:
- Reakcja termojądrowa
- Hipoteza kontrakcji Kelvina-Helmholtza
- Słońce jako reaktor termojądrowy
- Grawitacja jako czynnik sterujący
- Synteza jądrowa w gwiazdach
- Gwiezdne katastrofy
Życie w zakrzywionej przestrzeni:
- Czy prawo Newtona jest doskonale spełnione?
- Dziwne zachowanie planety Merkury
- Od Newtona do Einsteina
- Ogólna teoria względności
- Geometrie nieeuklidesowe
- Czy żyjemy w zakrzywionej czasoprzestrzeni?
- Kosmiczne iluzje
Pływy oceaniczne i fale grawitacyjne:
- Gdy Newton i Einstein są w zgodzie
- Siły pływowe
- Doświadczenie Pawła i Gawła
- Zniszczenie obiektu w wyniku działania siły pływowej
- Promieniowanie grawitacyjne
- Detektory fal grawitacyjnych
Dziwny świat czarnych dziur:
- Czarne dziury w historii i astronomii
- W jaki sposób powstają czarne dziury?
- Kollaps grawitacyjny
- Grawitacyjne przesunięcie ku czerwieni
- Horyzont zdarzeń
- Czarna dziura nie ma włosów!
- Osobliwość w czasoprzestrzeni
Generatory energii kosmicznej:
- Problem energii kosmicznej
- Wirujące czarne dziury
- Mechanizm Penrose'a
- Supermasywne czarne dziury
- Przesunięcie ku fioletowi w przypadku białych dziur
- Białe dziury jako akceleratory cząstek
- Czy białe dziury mogą istnieć?
Wielki Wybuch:
- Stacjonarny wszechświat Newtona
- Wszechświat Einsteina
- Wszechświat nie jest stacjonarny
- Wielki Wybuch
- Czy wszechświat jest zamknięty, czy otwarty?
- Czy Wielki Wybuch rzeczywiście zaistniał?
Wszechświat - od prostoty do złożoności:
- Problemy budowy wszechświata w wielkiej skali
- Ślady na "piasku czasu"
- Wielkie teorie unifikacji a inflacja
- Ciemna materia
- Jaki jest skład ciemnej materii?
Grawitacja a stworzenie materii:
- Czy Wielki Wybuch rzeczywiście się zdarzył?
- Kosmologia stanu quasi-stacjonarnego
- Sprawdzenie i przewidywania teorii QSSC

Fragment ostatniego rozdziału książki "Lżejsza strona grawitacji" J. V. Narlikara, rozdziału zatytułowanego Różne oblicza grawitacji.

"Nasza dyskusja o grawitacji rozpoczęła się od spadającego jabłka, prowadziła nas przez zagadnienia przypływów oceanicznych do planet, komet i satelitów w Układzie Słonecznym, do różnych etapów ewolucji gwiazd, poprzez zakrzywioną czasoprzestrzeń ogólnej teorii względności do złudzeń mających swą przyczynę w ogniskowaniu grawitacyjnym, poprzez granice czarnych i białych dziur, aż do zagadnień budowy wszechświat w wielkiej skali. Żadna z pozostałych głównych sił fizyki nie ma tak szerokiego zastosowania. Chociaż grawitacja jest najsłabszą ze znanych podstawowych sił przyrody, to jej efekty są najbardziej decydujące.
Spekulacje, czym byłby świat zupełnie pozbawiony grawitacji, byłyby rzeczywiście zabawne! Czy wpłynęłoby to na atomy i molekuły? O ile wiemy, to obecność lub brak grawitacji nie odgrywa kluczowej roli dla istnienia i i stabilności mikroświata. Głównymi siłami na tym poziomie są oddziaływania silne, słabe i elektromagnetyczne. Nawet na makroskopowym poziomie przedmiotów, które widzimy wokół siebie w naszym codziennym życiu, grawitacja wydaje się nie grać kluczowej roli, gdy chodzi o ich skład i równowagę. W końcu astronauci udowodnili, że można żyć w symulowanym stanie nieważkości. Ani astronauci, ani ich statki kosmiczne nie doznają szwanku w takich okolicznościach. Główną siłą wiążącą materię na tym poziomie jest siła elektryczności i magnetyzmu.
Ale dalej już nie można się obejść bez grawitacji. Gdybyśmy chcieli wyeliminować grawitację w większej skali, spotkałyby nas liczne nieszczęścia. Gdyby zatem zniknęła grawitacja Ziemi, zabrakłoby siły utrzymującej kulisty kształt naszej planety, utrzymującej ochronną warstwę atmosfery wokół niej i umożliwiającej nam przebywanie na jej powierzchni. Przyroda ożywiona obejmuje wiele złożonych systemów biologicznych, które ewoluowały i przystosowały się do obecności grawitacji. Trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałoby dalsze życie bez niej.
W jeszcze większej skali Ziemia nie byłaby już przyciągana przez Słońce i pobiegłaby po linii prostej zamiast krążyć wokół Słońca. Samo Słońce z kolei nie byłoby już w stanie zachować stabilności i rozsypałoby się i rozproszyło na zewnątrz. Bez grawitacji, ani Słońce, ani żadna inna gwiazda nie mogłaby istnieć, nie istniałyby także takie układy, jak galaktyki i kwazary. Oto kilka konsekwencji, które nastąpiłyby w przypadku zaniku grawitacji we wszechświecie. Chociaż są one bardzo pobieżnie zarysowane, to dają pewne wskazówki co do znaczenia grawitacji w świecie fizycznym".

Niżej jest króciutki, ostatni rozdział książki "Skarby astronomii", tytuł oryg.: The World Treasury of Physics, Astronomy and Mathematics, Volume II (wyd. Amber 1997), który jest zatytułowany Jak się skończy świat?, a napisany został przez angielskiego astronoma Johna D. Barrowa i amerykańskiego astronoma Josepha Silka.

"Jedni mówią, że świat skończy się wśród ognia. Inni mówią, że wśród lodu". Te znane słowa Roberta Frosta całkiem nieźle podsumowują istniejące możliwości. Jeżeli Wszechświat zawiera dostateczną ilość materii, to ostatecznie jego ekspansja zostanie odwrócona i nastąpi zapaść. Przesunięcie ku czerwieni zmieni się w przesunięcie ku fioletowi, aż na koniec Kosmos zapadnie się w osobliwość, która jednak pod wieloma względami będzie się różnić od osobliwości, z której Kosmos powstał. O ile bowiem początek był regularny i w znacznym stopniu spokojny, stadium końcowe będzie chaotyczne i gwałtowne. Umiarkowane nieregularności, obecnie występujące we Wszechświecie, zostaną znacznie wzmocnione podczas katastrofalnego zbliżania się do osobliwości. Ponadto, chociaż na początku ekspansji odbyła się "inflacja" Wszechświata, podczas zapaści nie wystąpi "deflacja". A oto opis tego, co się stanie.
Przy zbliżaniu się do stanu osobliwości, temperatura będzie wzrastać, a wszystkie galaktyki, gwiazdy i atomy ulegną rozpadowi na jądra i promieniowanie. Potem również jądra ulegną rozpadowi na protony i neutrony. Dalsze ściskanie spowoduje, że zawarte w nich kwarki uwolnią się i powstanie wielki bąbel kosmicznej zupy złożonej ze swobodnie poruszających się i reagujących ze sobą kwarków i leptonów. Z początku więcej będzie kwarków niż antykwarków, ponieważ obecnie we Wszechświecie występuje symetria materii i antymaterii. Jednak w miarę zbliżania się do osobliwości odtworzona zostanie całkowita symetria. Ostatecznie na dziesięć do minus czterdziestej trzeciej potęgi sekundy przed osobliwością, Wszechświat wejdzie w erę kwantowo-grawitacyjną, o której nic nie możemy powiedzieć. Gęstość Wszechświata będzie wtedy dziesięć do dziewięćdziesiątej szóstej potęgi razy większa od gęstości wody.
Zdarzy się to nie wcześniej niż za dziesięć miliardów lat, ale jeśli się komuś taka ponura perspektywa nie podoba, to dysponujemy inną prognozą długoterminową. Jeżeli okaże się, że nie istnieje dostateczna ilość materii kosmicznej, aby nasz Wszechświat był zamknięty, zaś czas jego istnienia skończony, to możliwy jest następujący scenariusz. Dzisiaj, po dziesięciu miliardach lat od Wielkiego Wybuchu, siedzimy sobie na przyjaznej planecie, krążącej po stabilnej orbicie wokół niezawodnie świecącej gwiazdy w średnim wieku. Jednak po następnych dziesięciu miliardach lat paliwo nuklearne Słońca zacznie się wyczerpywać, a Słońce rozszerzy się i obejmie orbitę Ziemi. Nawet jeżeli wymyślimy jakiś sprytny sposób uniknięcia tej katastrofy, to po dziesięciu do piętnastej potęgi lat zostaniemy wyrugowani z Układu Słonecznego na skutek bliskiego przejścia sąsiadującej gwiazdy. Oprócz tego Słońce z całym towarzystwem zostanie prawdopodobnie w ciągu dziesięciu do dziewiętnastej potęgi lat wyrzucone poza Galaktykę. Zaś gwiazdy, które pozostaną w Galaktyce, będą stopniowo spadać do znajdującej się w jej środku czarnej dziury, która pochłonie Drogę Mleczną za jakieś dziesięć do dwudziestej czwartej potęgi lat. Wszelkie istoty, które znajdą tyle odporności i pomysłowości, by przeżyć jakoś te wszystkie katastrofy, staną teraz w obliczu największego wyzwania - rozpadu materii. Po około dziesięciu do trzydziestej drugiej potęgi lat rozpadną się bowiem wszystkie protony i neutrony. Pozostaną jedynie leptony i światło, a także czarne dziury, które będą jednak powoli wyparowywać. Po niewyobrażalnym czasie dziesięciu do setnej potęgi lat, czarne dziury, które niegdyś były galaktykami ostatecznie wyparują, a pozostaną po nich gołe osobliwości, o których nic nie można powiedzieć, oraz morze cząstek materii i promieniowania. W ciągu tych eonów postępującego rozpadu, kształt Kosmosu może się zmienić nie mniej radykalnie niż jego zawartość. Znikną ostatnie przejawy symetrii geometrycznej.
Aby życie, wszystko jedno w jakiej formie, miało przetrwać tę katastrofę ekologiczną, Wszechświat musi spełnić kilka podstawowych warunków. Podstawowym warunkiem, aby istniało życie jest źródło energii. Takie źródło może występować nawet w dowolnie odległej przyszłości, jeżeli zdarzać się będą odchylenia od całkowitej jednorodności temperatury i pewien stopień nieuporządkowania. Wydaje się, że istnieją po temu pewne możliwości. Anizotropia ekspansji Wszechświata, wyparowywanie czarnych dziur oraz pozostałe po nich gołe osobliwości, stanowią pewną szansę na przetrwanie życia. Nawet kiedy wszystkie czarne dziury całkowicie wyparują, a gołe osobliwości będą nieliczne i bardzo odległe od siebie, nieregularności mogą narastać w skali kosmicznej, a podczas ostatecznego wyrównywania stanowić będą nadal źródło energii. Jeżeli Wszechświat jest otwarty, to potencjalnie może w nim istnieć nieskończona ilość informacji, a przyswajanie tej informacji będzie głównym celem każdej bezcielesnej inteligencji, która przetrwa to wszystko. Temperatura Wszechświata będzie powoli zbliżała się do zera bezwzględnego (nigdy jednak nie osiągnie go dokładnie), a następne eony upłyną pod znakiem wielkiej nudy.
Ale gdzie obowiązuje teoria kwantów, tam zawsze jest nadzieja. Nigdy nie możemy być pewni, że taka śmierć termiczna Wszechświata rzeczywiście nastąpi, ponieważ nie możemy przewidzieć przyszłości kwantowego Wszechświata z absolutną pewnością. W nieskończonej przyszłości kwantowej wszystko, co może się zdarzyć, ostatecznie się..."

 

Oto rozszerzony (o tytuły podrozdziałów) spis treści książki Edwarda Speyera "Spadkobiercy Newtona. Sześć przełomowych odkryć ery nowożytnej w dziedzinie fizyki", tytuł oryg.: Six Roads from Newton. Great Discoveries in Physics (wyd. Amber 1997).

Wszechświat Newtona:
- Dawne drogi
- Od Arystotelesa do Galileusza
- Pierwsze prawo Newtona - prawo bezwładności (Ciało w spoczynku lub jednostajnym ruchu prostoliniowym, pozostanie w takim stanie, dopóki nie podziała na nie zewnętrzna siła.)
- Drugie prawo Newtona - prawo przyspieszenia (Jeżeli na ciało działa zewnętrzna siła, to uzyska ono przyspieszenie w kierunku działania tej siły, a wartość przyspieszenia będzie proporcjonalna do siły i odwrotnie proporcjonalna do masy ciała. Oznacza to, że siła jest równa iloczynowi masy i przyspieszenia: F=ma)
- Trzecie prawo Newtona - prawo wzajemnego działania (Kiedy jakieś ciało wywiera siłę na drugie ciało, to podbna siła, równa co do wartości i przeciwna co do kierunku, jest wywierana przez to drugie ciało na pierwsze ciało. Akcja jest równa reakcji.)
- Prawo grawitacji
- Prawa Newtona dla astronautów
- Demon Laplace'a
- Drogi do wielkich pytań
Czym się różnią fale od cząstek:
- Interferencja i dyfrakcja
- Holografia
- Paradoks trzech polaryzatorów
- Całkowite wewnętrzne odbicie
- Składowe Fouriera - wszystko składa się z fal
Pola - przestrzeń nie jest pusta:
- Pola wektorowe
- Ziarnista struktura pól
Prawdopodobieństwo - miarę czego stanowi?:
- Fizyka statystyczna
- Druga zasada termodynamiki i demon Maxwella
- Metody obliczania i znaczenie prawdopodobieństwa
Szczególna teoria względności - tylko jedna prędkość jest niezmienna:
- Efekt Dopplera
- Gwiezdne aberracje
- Paradoks bliźniąt
Teoria kwantów - nowe zjawiska, nowe zasady:
- Promieniowanie ciała doskonale czarnego
- Efekt fotoelektryczny
- Serie linii w widmach atomów promieniotwórczych
- Efekt Comptona
- Dyfrakcja strumienia cząstek
- Efekt Ramsauera
- Efekt tunelowy
- Kilka zasad kwantowych
- Kot Schrödingera
Ogólna teoria względności - grawitacja jako ugięcie przestrzeni:
Spojrzenie na dalsze drogi:
- Fizyka nuklearna
- Siły i cząstki
- Energia nuklearna
Ani determinizm, ani indeterminizm:
- Potrzeba szerszego spojrzenia
- Cząstki, które zachowują się jak fale
- Fale, które zachowują się jak cząstki
- Powtórka doświadczenia z podwójną szczeliną
- Geodetyka i równoważność w procesach przyczynowych
Droga do gwiazd:
- Skąd pochodzimy? Czym się to skończy?
- Czy życie ma cel, skoro nie mają go procesy nieożywione? 

Tekst na okładce książki Franka Close "Kosmiczna cebula. Kwarki i wszechświat", tytuł oryg.: The Cosmic Onion. Quarks and the nature of the universe (wyd. PWN, Warszawa 1989).

"Książka napisana przez wybitnego specjalistę z dziedziny fizyki cząstek elementarnych, przedstawia w sposób fascynujący, bez użycia zaawansowanej matematyki, najnowsze idee fizyki cząstek elementarnych i prawa rządzące Wszechświatem. Autor opisuje przełomowe eksperymenty i nowe teorie. Pokazuje, jak ostatnie odkrycia, takie jak odkrycie cząstek W i Z, mogą prowadzić do teorii wielkiej unifikacji sił przyrody. Czytanie książki ułatwiają znakomite ilustracje."
Dodam, że Frank Close urodził się 24 lipca 1945 roku w Peterborough, w Wielkiej Brytanii.

Oto fragment początku książki Franka Close "Kosmiczna cebula".

"Nieomal od stulecia fizycy dążyli do tego, aby poznać budowę materii, wskazać podstawowe cząstki, z których powstała otaczająca nas, nieskończenie różnorodna rzeczywistość oraz sformułować prawa, zgodnie z którymi cząstki te wiążą się ze sobą, tworząc atomy, cząsteczki, gwiazdy i galaktyki, słowem - Wszechświat. Odkrycia ostatnich lat pozwalają wierzyć, że poznamy odpowiedzi na te pytania. Wiele emocji wywołuje fakt, że dzięki niektórym z tych nowych odkryć można uzyskać wgląd w narodziny Wszechświata i określić procesy, jakie go ukształtowały. Na początku XX wieku uważano, że podstawowymi cegiełkami, z jakich zbudowany jest Wszechświat, są 92 pierwiastki atomowe. [Aktualizacja: Wersja układu okresowego opublikowana przez IUPAC 28 listopada 2016 roku zawiera 118 pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 118.] Później atom został rozbity i w ten sposób ujawniła się jego wewnętrzna struktura: elektrony krążące po orbitach wokół ciężkiego i zwartego jądra.
Elektrony pozostają na swoich miejscach, z dala od jądra, dzięki istnieniu sił elektromagnetycznych, powodujących wzajemne przyciąganie ładunków o różnym znaku - elektrony są naładowane ujemnie, jądro zaś - dodatnio. Do zerwania tego elektromagnetycznego przyciągania i wyswobodzenia elektronów z atomu wystarcza temperatura rzędu kilku tysięcy stopni. Właśnie ta łatwość, z jaką elektrony mogą być uwolnione, leży u podstaw chemii, biologii i życia. Dziwiętnastowieczny uczony, którego badania były ograniczone do zjawisk zachodzących przy stosunkowo niskich temperaturach, zdawał sobie sprawę z istnienia procesów chemicznych, ale serce atomu, czyli jądro, było przed nim ukryte.
Przypadkowe odkrycie promieniotwórczości naturalnej, dokonane przez Becquerela w 1896 roku, dostarczyło narzędzia, za pomocą którego można było rozbić atom i odsłonić jego jądro. Jak później pokazano, jądro to składa się z protonów i neutronów. Siły powodujące łączenie się tych cząstek i odpowiedzialne za utworzenie jądra są tak ogromne, że przy zerwaniu tego wiązania można wyzwolić dużą ilość energii. Ilość ciepła pochodzącego z reakcji chemicznych, takich jak spalanie węgla, jest znikoma w porównaniu z ciepłem pochodzenia jądrowego, napływającym ze Słońca lub gwiazd. Ogromna ilość energii produkowanej w gwiazdach powoduje, że są one widoczne na tle nocnego nieba; pozwala to nam spojrzeć w głąb przestrzeni i czasu: w niektórych przypadkach światło, które do nas dociera, zostało wysłane w naszym kierunku miliardy lat wcześniej.
U podstaw wielu reakcji jądrowych leży przemiana neutronów w protony, prowadząca do przekształcenia pierwiastków wyjściowych w inne. W gwiazdach wodór i hel łączą się ze sobą, przemiana zaś neutronu w proton przekształca je dalej, produkując jądra cięższych pierwiastków, takich jak węgiel, tlen, żelazo i inne ważne składniki, z których powstały Ziemia, powietrze i nasze ciała. Siły, które są odpowiedzialne za przemianę neutron/proton, są - mimo swych dramatycznych efektów - dosyć słabe: ponad tysiąc razy słabsze od sił elektromagnetycznych i prawie milion razy słabsze od silnych oddziaływań jądrowych.
Te trzy wyraźnie różne typy oddziaływań: elektromagnetyczne, silne i słabe, wraz z oddziaływaniem grawitacyjnym, rządzą zachowaniem się materii oraz zjawiskami biologicznymi, chemicznymi i jądrowymi. Ogromne różnice w ich natężeniach mają zasadnicze znaczenie dla naszego istnienia. Źródło tych różnic od dawna stanowiło zagadkę; jej rozwiązanie wydaje się być obecnie bliskie.
Inną zagadkową cechą tych sił jest wybiórczy sposób ich działania. Wyjątkiem jest tu grawitacja, która prowadzi do przyciągania między wszystkimi cząstkami materii. Siły elektromagnetyczne działają tylko między cząstkami niosącymi ładunek elektryczny, natomiast oddziaływania silne - tylko wewnątrz jądra: elektrony pozostają z dala od jądra również dlatego, że nie biorą udziału w oddziaływaniach silnych. Na tajemnicze cząstki zwane neutrinami, widoczny wpływ wywierają tylko oddziaływania słabe - w związku z tym neutrina nie są chwytane przez atomy. Dlatego też neutrina, mimo że mają kluczowe znaczenie dla naszego Wszechświata, nie odgrywają żadnej roli w codziennej chemii.
[...] W latach sześćdziesiątych XX wieku zbudowano ogromne urządzenia, osiągające kilka kilometrów długości, w których elektrony lub protony były przyspieszane do prędkości zbliżonej do prędkości światła. "Pociski" te kierowano następnie na tarcze jądrowe; wdzierały się one głęboko w protony i neutrony, pozwalając nam na dokładniejsze zbadanie tych cząstek. Na ułamki sekund osiągano tą metodą temperatury panujące w gwiazdach. Dzięki temu stwierdzono, że protony i neutrony składają się z innych, bardziej podstawowych cząstek, nazwanych kwarkami. Jednocześnie okazało się, że silne oddziaływanie jądrowe może być uważane za ślad oddziaływania jeszcze silniejszego, wiążącego kwarki w protony i neutrony." 

W atrakcyjnie i obficie ilustrowanej, a przy tym dość dużej książce "StarTalk z Neilem deGrasse’em Tysonem. Wszystko, co warto wiedzieć o podróżach kosmicznych, technologii rodem z filmów i seriali science fiction, przyszłych dziejach ludzkości, Wszechświecie - i nie tylko!" (tytuł oryg. StarTalk. Everything You Ever Need to Know About Space Travel, Sci-Fi, the Humans Race, the Univerese, and Beyond, wyd. Olesiejuk/Dressler, Ożarów Mazowiecki 2020), firmowanej przez National Geographic, a przeznaczonej nawet dla młodych czytelniczek i czytelników, można znaleźć mnóstwo ciekawej wiedzy o kosmosie podanej prosto, lekko i z humorem.

Przypominam, że świetny popularyzator nauki - Neil deGrasse Tyson jest amerykańskim astrofizykiem, dyrektorem Hayden Planetarium w Nowym Jorku (należącym do Muzeum Historii Naturalnej - American Museum of Natural History; https://www.amnh.org/research/hayden-planetarium) oraz autorem licznych książek popularnonaukowych i publikacji naukowych, jak też osobistością telewizyjną.
Mini-wizytówkę Neila umieściłam przy okazji prezentacji kilku jego książek, na tej stronie: https://jolanta-golebiewska.pl.tl/Ksi%26%23261%3B%26%23380%3Bki-o-kosmosie-cz-.-8.htm

Oto trochę cytatów z Prologu książki Lawrence'a M. Kraussa "Największa przygoda ludzkości. Odkrywanie zagadki Wszechświata. Dlaczego istniejemy?", tytuł oryg. The Greatest Story Ever Told - So Far: Why Are We Here? (wyd. Feeria science, Wydawnictwo JK, Łodź 2018), która przedstawia historię odkryć w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych.

"Tak czy inaczej jako podręcznik rozumienia świata Biblia jest zdecydowanie przestarzała i za mało spójna; można też nie bez podstaw uznać, że wiele jej passusów zbytnio zbliża się do obscenicznych, by mogło służyć za wzorzec postępowania."

"W nauce słowo "swiętość" należy do sfery profanum. Zadne idee nie dostają darmowego biletu."

"W trakcie pewnego wystąpienia publicznego stwierdziłem, że zadaniem nauki jest wzbudzanie poczycia niewygody. Przez moment żałowałem poczynienia tej uwagi, gdyż może wpływać zniechęcająco. Ale odczuwanie niewygody jest pożyteczne, nie szkodliwe."

"Ewolucja nie przygotowała nas do właściwej oceny bardzo długich lub krótkich przedziałów czasu ani bardzo małych lub wielkich odległości, których bezpośrednio nie doświadczamy. Nic zatem dziwnego, że niektóre z niezwykłych odkryć naukowych, takich jak ewolucja czy mechanika kwantowa, są co najmniej niezgodne z naszą intuicją i zmuszają większość z nas do wyjścia ze strefy komfortu."

"Z pewnością największym wkładem nauki w cywilizację jest doprowadzenie do tego, że najwspanialszymi dokonaniami nie są księgi przeszłości, lecz przyszłości."

"Rzeczywistość jest inna, niż się wydaje. Pod jej powierzchnią działają "dziwaczne", nieintuicyjne i niewidoczne mechanizmy, które rzucają wyzwanie naszym sztywnym przekonaniom o tym, co może mieć sens - na przykład koncepcja Wszechświata powstającego z niczego.
Z opowiadanej przeze mnie historii płynie ten sam wniosek, który pojawił się w mojej ostatniej książce: żyjemy w świecie, który nie ma ani jakiegoś oczywistego planu, ani celu. Nasze zaistnienie nie było z góry przesądzone, lecz wygląda na ciekawy zbieg okoliczności. Bujamy się na chybotliwym gzymsie, którego równowagę wyznaczają zjawiska leżące głęboko pod powierzchnią naszego doświadczenia - zjawiska w żaden sposób niezależne od naszego istnienia. W tym sensie Einstein nie miał racji: wygląda na to, że "Bóg" jednak gra w kości z Wszechświatem (albo wszechświatami). Do tej pory mieliśmy szczęście, ale jak w grze w kości, szczęście może nie sprzyjać nam wiecznie."

"Ostatnie odkrycia dotyczące podstawowych skal natury obaliły pogląd na nieuchronność naszego zaistnienia we Wszechświecie. Dostarczyły też dowodów, że przyszłość będzie radykalnie odmienna od tego, co mogliśmy sobie wyobrażać, a świadectwa te dodatkowo pomniejszyły znaczenia człowieka w kosmosie. Być może wolałoby się odrzucić ten niezbyt dogodny obraz rzeczywistości, bezosobowego, i na pozór przypadkowego Wszechświata. Jeśli jednak spojrzymy na to z innej strony, obraz ten wcale nie musi być przygnębiający. Wszechświat bez określonego celu (jakim właśnie jest wedle mej najlepszej wiedzy) jest znacznie bardziej ekscytujący niż Wszechświat stworzony specjalnie dla nas, gdyż możliwości bytów są w nim dużo bardziej zróżnicowane. Jakże atrakcyjne jest poznawanie egzotycznej menażerii, podległej prawom i zjawiskom, które nie pojawiały się w naszych najśmielszych snach, a także próby rozplątywania supłów naszego doświadczenia w poszukiwaniu kryjącego się w nim porządku.

W książce "Kosmos Einsteina. Jak wizja wielkiego fizyka zmieniła nasze rozumienie czasu i przestrzeni", tytuł oryg. Einstein's Cosmos. How Albert Einstein's Visions Transformed Our Understanding of Space and Time (wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2012) Michio Kaku przedstwia zarówno prace i odkrycia naukowe Einsteina, jak też różne wątki z jego życia prywatnego (można powiedzieć, że w zasadzie jest to biografia Einsteina). Kaku dość przejrzyście tłumaczy teorie fizyczne, a wiedzę tę przybliża nam bez użycia wzorów. Książka nie posiada ilustracji - jest tylko sam tekst.

Niżej jest spis treści książki M. Kaku "Kosmos Einsteina".

Przedmowa. Nowe spojrzenie na dorobek Alberta Einsteina
OBRAZ PIERWSZY. W zawody z promieniem światła:
- Fizyka przed Einsteinem
- Wczesne lata
- Szczególna teoria względności i „cudowny rok”
OBRAZ DRUGI. Zakrzywiona czasoprzestrzeń:
- Ogólna teoria względności i „najszczęśliwsza myśl w moim życiu”
- Drugi Kopernik
- Wielki Wybuch i czarne dziury
NIEDOKOŃCZONY OBRAZ. Zunifikowana teoria pola:
- Unifikacja i kwantowe wyzwanie
- Wojna, pokój i E = mc2
- Proroczy dorobek Einsteina

Niżej znajduje się (przygotowany przeze mnie przy użyciu programu astrologicznego Urania) rysunek horoskopu urodzeniowego słynnego amerykańskiego profesora w City College w Nowym Jorku, wielce utalentowanego naukowca o wybornym intelekcie - Michio Kaku (czyta się: miczio kaku). Jest on jednym z czołowych wykładowców fizyki teoretycznej, futurologiem oraz autorem licznych książek popularnonaukowych, które stały się bestsellerami. Bardzo często występuje w programach telewizyjnych i popularnonaukowych filmach dokumentalnych (produkowanych przez BBC, Discovery i History). Ma żonę Shizue (jest to jego druga żona) i dwie córki - Alyson i Michelle. Dodam, że jest to jeden z moich ulubionych autorów literatury popularnonaukowej i fizyków-celebrytów. Posiadam 7 książek Michio Kaku i wszystkie je pokazałam na mojej stronie.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Michio_Kaku
https://mkaku.org
Spójrz, proszę, na luźne trygony aplikacyjne Słońca i Merkurego w twórczym 5. domu horoskopu urodzeniowego Michio Kaku. Tak, chodzi o aspekty z zakresem ścisłości 13 i 14 stopni! (Aspektom poświęciłam mnóstwo miejsca w mojej czwartej książce astrologicznej). Dają one wielką szansę na nieustanny rozwój intelektu aż do bardzo, bardzo późnego wieku! Obyśmy jak najdłużej mogli cieszyć się wspaniałymi efektami kreatywności umysłowej profesora Kaku!

Przejście do nast. strony:
Książki o kosmosie cz.14