Ciąg dalszy prezentacji moich książek o
Wszechświecie, kosmologii i astronomii:
 

Oto fragmencik Przedmowy książki Clausa Kiefera "Kwantowy kosmos. Od wczesnego świata do rozszerzającego się uniwersum", tytuł oryg.: Der Quantenkosmos: Von der zeitlosen Welt zum expandierenden Universum (wyd. Copernicus Center Press Sp. z o.o., Kraków 2018).

"Współczesna fizyka został ukształtowana w dużej mierze przez dwie teorie: teorię względności oraz teorię kwantową. Teoria względności zmieniła sposób postrzegania przez nas przestrzeni i czasu, ponieważ grawitacja jest niczym innym jak geometrią czterowymiarowej czasoprzestrzeni. Teoria kwantowa nauczyła nas, że klasyczny obraz cząstek i ich orbit w obrazie mikroskopowym przestał już obowiązywać. Obie teorie zostały z powodzeniem potwierdzone dzięki eksperymentom, jednak nie można ich zastosować równocześnie dokładnie w takim samym stopniu. [...]
Jedno z najważniejszych zadań w fizyce polega na opracowaniu teorii, która połączyłaby teorię względności i teorię kwantową. Taka teoria nazywana jest grawitacją kwantową."

Niżej jest spis treści książki C. Kiefera "Kwantowy kosmos".

Przestrzeń, czas, teoria względności:
- Od starego kosmosu do przestrzeni i czasu
- Od przestrzeni i czasu do czasoprzestrzeni - szczególna teoria względności Einsteina
- Geometryzacja świata - ogólna teoria względności Einsteina
- Teoria względności w Układzie Słonecznym
- Fale grawitacyjne
- Czarne dziury
- Ile wymiarów ma świat?

Teoria kwantowa:
- Co opisuje teoria kwantowa?
- Stany splątane i obalenie rzeczywistości lokalnej
- Informacja kwantowa
- Jak powstaje klasyczny świat?
- Interpretacje teorii kwantowej
- Teoria kwantowa i cząstki elementarne
- Promieniowanie czarnych dziur

Entropia:
- Druga zasada termodynamiki
- Mikroskopowa interpretacja entropii
- Entropia i informacja
- Entropia i teoria kwantowa
- Entropia czarnych dziur

Kosmologia:
- Zasada kosmologiczna
- Wszechświat Friedmana i Lemaître'a
- Topologia wszechświata
- Stała kosmologiczna i ciemna energia
- Przyszłość wszechświata
- Przeszłość wszechświata
- Wszechświat inflacyjny
- Fluktuacje kwantowe a powstawanie struktur wszechświata

Grawitacja kwantowa:
- Dlaczego grawitacja nie jest klasyczna?
- Jak skwantyzować grawitację?
- Grawitacje, nieskończoności, całki po trajektoriach
- Kanoniczna grawitacja kwantowa i problem czasu
- Grawitacja kwantowa z pętlami
- Teoria strun
- Wszechświat na branie
- Czy w czarnych dziurach gubią się informacje?
- Pierwotne czarne dziury

Funkcja falowa wszechświata:
- Grawitacja kwantowa i kosmologia
- Jeden czy więcej światów?
- Powstanie kierunku upływu czasu
- Zasada antropiczna

Claus Kiefer (ur. 25 kwietnia 1958 roku w Karlsruhe) jest niemieckim profesorem fizyki teoretycznej i kosmologii (pracuje na uniwersytecie w Kolonii), autorem książek i prac naukowych poświęconych problematyce astrofizyki, grawitacji kwantowej i dekoherencji w mechanice kwantowej.

Poniżej jest pozycja naprawdę godna polecenia!
Jest to "Wakacyjny przewodnik po Układzie Słonecznym",
tytuł oryg.: Vacation Guide to the Solar System:
Science for the Savvy Space Traveler!
(wyd. Bellona 2018). Jej autorkami są Olivia Koski i Jana Grcevich.

Poniżej jest jedna z tych książek,
których po prostu nie wypada nie mieć, nie przeczytać...

Książka amerykańskich profesorów, astronomów i astrofizyków - Freda Adamsa i Grega Laughlina "Ewolucja Wszechświata", tytuł oryg.: The Five Ages of the Universe. Inside the Physics of the Eternity, która omawia historię naszego rozszerzającego się Wszechświata, jak i prawdopodobną jego przyszłość, świetnie nadawałaby się na pozycję obowiązkową do studiowania w szkołach średnich.
Astrofizycy dzielą oś czasu Wszechświata na pięć epok: erę pierwotną - Primordial Era, erę gwiezdną - Stelliferous Era, erę degeneracji - The Degenerate Era, erę czarnych dziur - Black Hole Era i erę ciemności - Dark Era. Jako że od czasu napisania książki nastąpiło wiele interesujących zmian w fizyce i astronomii, autorzy książki pracują obecnie nad aktualizacją swojego dzieła.
http://www.ucolick.org/~laugh/homepage.html

Niżej umieściłam długi spis treści książki Adamsa i Laughlina" Ewolucja Wszechświata".

Wstęp (Wprowadzenie do wielkiego obrazu, podstawowe prawa fizyki, okna przestrzeni i czasu, wielka wojna i nadzwyczajne duże liczby):
- Cztery siły natury - siła grawitacyjna, siła elektromagnetyczna, silne oddziaływanie jądrowe i słabe siły jądrowe
- Wielka wojna
- Granice fizyki
- Dekady kosmologiczne
- Pięć wielkich er
- Przetrwanie życia
- Kopernikańska zasada czasu

Era pierwotna (Gwałtowny wybuch daje początek istnieniu wszechświata i jego ewolucyjnej drodze ku przyszłości):
- Inflacja
- Problem horyzontu i płaskości
- Rozszerzający się Wszechświat
- Przypuszczalne losy rozszerzającego się Wszechświata
- Kosmiczne promieniowanie tła
- Ciemność nocnego nieba
- Kwarki i antykwarki
- Nukleosynteza
- Ciemna materia

Era gwiazdowa (Rodzą się gwiazdy, rozwijają się i zasilają Wszechświat reakcjami jądrowymi, a następnie umierają w widowiskowych fajerwerkach lub odchodzą, gasnąc powoli):
- Formowanie się galaktyk
- Tworzenie się gwiazd
- Tu i teraz
- Gwiezdni bohaterowie
- Los Słońca i Ziemi
- Zagubieni w kosmosie
- Los masywnych gwiazd
- Los gwiazd o małych masach
- W poszukiwaniu życia pozaziemskiego
- Kolonizacja galaktyki
- Koniec powstawania gwiazd w galaktyce

Era degeneracji (Umarłe pozostałości pogwiazdowe przechwytują ciemną materię, zderzają się ze sobą wzajemnie, rozpraszają się w przestrzeni kosmicznej i w końcu rozpadają się w nicość):
- Wprowadzenie do zdegenerowanych pozostałości pogwiazdowych
- Brązowe karły
- Białe karły
- Gwiazdy neutronowe
- Czarne dziury
- Zderzenia galaktyk
- Galaktyki w relaksacji
- Zderzenia zdegenerowanych gwiazd
- Anihilacja ciemnej materii
- Życie w atmosferze białych karłów
- Wzrost czarnych dziur
- Rozpad protonów
- Ostateczny los zdegenerowanych pozostałości

Era czarnych dziur (Czarne dziury obejmują dziedzictwo we Wszechświecie, wypaczają przestrzeń i czas, wyparowują swoją masę i odchodzą, wybuchając):
- Definicja czarnej dziury
- Rodzaje czarnych dziur
- Podstawowa niesamowitość czarnych dziur
- Krzywizna
- Siły pływowe
- Menażeria czarnych dziur
- Czarna apokalipsa
- Promieniowanie grawitacyjne w erze czarnych dziur
- Promieniowanie Hawkinga i rozpad czarnych dziur
- Wewnątrz czarnych dziur
- Złożoność w erze czarnych dziur
- Komputery z czarnych dziur
- Obwody z czarnych dziur
- Życie w erze czarnych dziur
- Końcowe chwile
- Czy zawsze będą czarne dziury?

Ciemna era (Niemal konający Wszechświat walczy z kosmologiczną śmiercią cieplną i staje przed możliwością uniwersalnej transformacji dzięki przejściom fazowym):
- Cienie ciemnej ery
- Cząstki elementarne
- Promieniowanie tła
- Śmierć cieplna
- Życie i śmierć pozytonium
- Niekończąca się anihilacja
- Procesy tunelowania i przyszłe przejścia fazowe
- Tworzenie nowych wszechświatów

Wnioski - przewodnik po niemożliwym, nieprawdopodobnym i zdumiewającym:
- Oszałamiająco duże liczby
- Co tak naprawdę wydarzy się w wyniku długiej ekspansji
- Wielki Krach
- Dokładne dostrajanie naszego Wszechświata
- Wieczna złożoność
- Darwinowskie spojrzenie na wszechświaty
- Przesuwając granice czasu

Pigułka czasoprzestrzeni
Słowniczek
Główne wydarzenia w biografii Wszechświata

Oto kilka fragmentów z jednej z moich ulubionych popularnonaukowych lektur wydanych w cyklu Nauka u progu trzeciego tysiąclecia przez wydawnictwo CIS, a mianowicie z książki George 'a Smoota i Keay'a Davidsona "Narodziny galaktyk", oryg. tytuł: Wrinkles in Time, co znaczy: zmarszczki w czasie (wyd. CIS 1996).

"W ciągu minionych czterech wieków szereg obserwacji astronomicznych i doświadczeń radykalnie zmieniło nas pogląd na Wszechświat. Podobnie jak geocentryczny wszechświat Arystotelesa został zastąpiony heliocentrycznym wszechświatem Kopernika, tak teorię Kopernika wkrótce zastąpiła teoria Newtona, ta zaś ustąpiła miejsca teorii Einsteina. Współczesna kosmologia oparta jest na ogólnej teorii względności Einsteina, ale i ten obraz świata pewnego dnia może okazać się nieadekwatny. [...] Żadna teoria nie jest nietykalna. W miarę, jak dzięki technice i pomysłowości poszerzają się możliwości obserwacji, musimy modyfikować nasze teorie, tak aby odpowiadały temu, co widzimy.
[...]
Teoria rozszerzania się kosmosu znana jest powszechnie pod nazwą teorii Wielkiego Wybuchu. [...] Jak nazwa wskazuje, głosi ona, że znany nam Wszechświat zaczął się od wielkiego wybuchu. Jednak w odróżnieniu od normalnego wybuchu, Wielki Wybuch nie nastąpił w istniejącej przestrzeni, ale w miarę rozszerzania się tworzył (i nadal tworzy), przestrzeń. [...] Aby zrozumieć warunki, które do tego doprowadziły, musimy zrezygnować z naszego zdroworozsądkowego poglądu na materię i energię oraz czas i przestrzeń, które traktujemy jako wielkości niezależne. W momencie powstawania Wszechświata panowały w nim zupełnie odmienne warunki i jego zachowaniem prawdopodobnie rządziły inne prawa niż obecnie.[...]
Mimo ze rodowód teorii Wielkiego Wybuchu zaczyna się od koncepcji rozwiniętej w latach 1927-1933 przez Georgesa-Henri'ego Lemaître'a, dopiero od 1964 roku teoria ta zyskała dominującą pozycję w wyjaśnianiu obecnego stanu Wszechświata. W 1964 roku dwaj amerykańscy astronomowie odkryli coś, co okazało się słabą poświatą dawnego "kataklizmu". Poświata ta, czyli przenikający wszystko szum promieniowania o temperaturze nieco niższej niż 3 stopnie w skali Kelvina (trzy stopnie powyżej zera bezwzględnego) znana jest jako kosmiczne promieniowanie tła. Promieniowanie to dostarcza nam wyblakłej "fotografii" wszechświata takiego, jakim był jakieś trzysta tysięcy lat po Wielkim Wybuchu. To właśnie w tym promieniowaniu tła moi koledzy i ja chcieliśmy odkryć pierwotne zaburzenia czasoprzestrzeni, święty Graal kosmologii."

George Smoot o rozmieszczeniu galaktyk we Wszechświecie (w książce "Narodziny galaktyk").
"Kosmologia przeżyła rewolucję i byłem dumny, że i ja odegrałem w niej jakąś rolę. Wyeliminowaliśmy starą koncepcję, zgodnie z którą galaktyki miały być równomiernie rozmieszczone i zamiast niej wprowadziliśmy zupełnie inny obraz kosmosu. Pewne obszary Wszechświata są w istocie pozbawione galaktyk, nie ma w nich nic; w innych skupiają się miriady galaktyk, tworząc wielkie supergromady, przyciągające grawitacyjnie galaktyki odległe od nich o setki milionów lat świetlnych. Nasza własna Droga Mleczna jest jedną z takich galaktyk i leci z prędkością sześciuset kilometrów na sekundę w kierunku wielkiej, niewidocznej supergromady, której istnienia wcześniej nikt nawet nie podejrzewał.
Wizja Wszechświata składającego się z olbrzymich skupisk galaktyk rozdzielonych niewyobrażalnie wielkimi pustkami, różni się całkowicie od obrazu uznawanego w astronomii na początku lat siedemdziesiątych. Teraz jeszcze ważniejsze i pilniejsze stało się zrozumienie mechanizmu, który doprowadził do powstania struktur kosmicznych po Wielkim Wybuchu. Wielkie konglomeracje galaktyczne obecnego Wszechświata musiały powstać z początkowych zaburzeń gęstości, obecnych już w najwcześniejszym okresie. Zaburzenia te powinny być widoczne w postaci fluktuacji temperatury kosmicznego promieniowania tła - fluktuacji, które reprezentują obszary o nieco większej gęstości. Oddziaływanie grawitacyjne takich zaburzeń czasoprzestrzeni spowodowało lokalny wzrost gęstości materii. W ten sposób powstawały zaczątki galaktyk i supergromad. [...]
Zdecydowałem się podjąć intensywne poszukiwania początkowych zaburzeń czasoprzestrzeni. Postanowiłem, że wykorzystam do końca możliwości techniki i ludzi. Współczesna kosmologia spoczywa na czterech filarach empirycznych. Jej słuszności dowodzą nocne ciemności, proporcje pierwiastków, rozszerzanie się Wszechświata oraz istnienie kosmicznego promieniowania tła. Odkrycie zaburzeń czasoprzestrzeni to piąty filar, a zarazem wielkie wydarzenie nowoczesnej kosmologii."

George Smoot o teorii inflacji kosmologicznej.
"W grudniu 1979 roku Alan Guth wysunął hipotezę, będącą radykalnym rozszerzeniem kosmologii Wielkiego Wybuchu. Według koncepcji Gutha, znanej jako teoria inflacji, tuż po Wielkim Wybuchu nastąpił kolejny, niezwykle szybki i niezwykle krótki wielki wybuch. Wydarzył się on w ułamku sekundy po stworzeniu Wszechświata i zdecydował o warunkach początkowych dla jego ewolucji. [...] Publikacja Gutha wstrząsnęła światem kosmologii. [...]Teorię tę z pewnością należy uznać za trzecią wielką rewolucję intelektualną w kosmologii. Pierwsza była dziełem Galileusza i Newtona, którzy wykazali, że Ziemią i niebem rządzą te same zasady fizyczne, drugą zawdzięczamy Einsteinowi, którego ogólna teoria względności opisuje rozszerzający się Wszechświat. Teoria inflacji ma ogromne znaczenie, ponieważ łączy dwie pozornie nie związane ze sobą dziedziny - astrofizykę (naukę o obiektach niewiarygodnie dużych) i fizykę cząstek kwantowych (naukę o obiektach niewiarygodnie małych.
Inflacja jest niezwykle płodną koncepcją, tłumaczącą trzy wielkie zagadnienia kosmologii. Po pierwsze, wyjaśnia paradoks, jakim jest przemiana niesłychanie jednorodnego wczesnego Wszechświata, w obecnym wyraźnie niejednorodny. Po drugie, wyjaśnia brak magnetycznych monopoli i innych hipotetycznych pozostałości wczesnego Wszechświata oraz brak rotacji (księżyce, planety, gwiazdy i galaktyki wirują, lecz obroty Wszechświata są niezauważalne), płaskość i jednorodność przestrzeni (niezwykła ekspansja w okresie inflacyjnym w ogromnym stopniu spłaszcza przestrzeń, a jednorodność będąca nieuchronną cechą materii zgromadzoną na niewielkim obszarze tuż po Wielkim Wybuchu, wskutek krótkiego okresu błyskawicznej ekspansji stała się uniwersalną własnością całego Wszechświata). Inflacja tłumaczy nawet, dlaczego stała kosmologiczna Einsteina nie jest zupełną fikcją. Po trzecie, wyjaśnia dlaczego Wszechświat się rozszerza. Ponadto, według teorii inflacji, jest dużo, dużo większy, niż ktokolwiek kiedykolwiek przypuszczał, a zatem nasz mały kącik kosmosu jest jeszcze mniejszy niż sądziliśmy."

George Smoot o antymaterii.
"Co to znaczy antymateria? Skała zbudowana z antymaterii wyglądałaby jak zwykła skała; osoba zbudowana z anytmaterii wyglądałaby jak normalna osoba; gwiazda złożona z antymaterii wyglądałaby jak zwyczajna gwiazda. Co więcej, materiały zbudowane z antymaterii wykazywałyby te same właściwości fizyczne, co materiały z normalnej materii: antywoda wrzałaby w temperaturze 100 stopni Celsjusza, a zamarzała w temperaturze 0 stopni. Możliwe nawet, że każdy z nas może mieć sobowtóra z antymaterii. Gdybyś jednak spotkał swojego antyciebie, nie podawajcie sobie rąk! Albowiem gdy spotyka się antymateria z materią, jedna unicestwia drugą - w niewiarygodnie gwałtownym wybuchu masa przekształca się całkowicie w energię. Zjawisko to dramatycznie potwierdza słuszność formuły ze szczególnej teorii względności Einsteina: masa jest równoważna energii, E = mc2, i odwrotnie. [...]
Tak samo jak materia, antymateria składa się z cząstek elementarnych, z których każda wykazuje cechy będące zwierciadlanym odbiciem znanej nam materii. Zamiast protonów, antymateria zawiera antyproptony, których własności są odbiciem lustrzanym własności protonów, na przykład mają ujemny ładunek elektrycznym a nie dodatni. Zamiast elektronów, antymateria zawiera antyelektrony, znane jako pozytony. Pozytony naładowane są dodatnio, a nie ujemnie. Antyneutrony, podobnie jak neutrony, nie mają ładunku elektrycznego, ale wykazują własności fizyczne będące lustrzanym odbiciem własności neutronów. Wszystkie cząstki elementarne materii mają odpowiadające im antycząstki antymaterii."

O autorze książki "Narodziny galaktyk" w Wikipedii: George Fitzgerald Smoot III (ur. 20 stycznia 1945 w Yukon na Florydzie) – amerykański astrofizyk i kosmolog, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. W 2006, wspólnie z Johnem Matherem, został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki za „odkrycie zgodności mikrofalowego promieniowania tła z modelem ciała doskonale czarnego i obserwację anizotropii tegoż promieniowania”. Do prac swojego zespołu wykorzystywał dane zebrane przez satelitę COBE, dzięki któremu udało się potwierdzić teorię Wielkiego Wybuchu.

Niżej podaję spis treści książki Michio Kaku "Wizje, czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku". tytuł oryg.: Visions. How Science Will Revolutionize the 21st Century (wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2011).

Wizje - choreografowie materii, życia i inteligencji
Rewolucja komputerowa:
- Niewidzialny komputer
- Inteligentna planeta
- Myślące maszyny
- Krzem i co potem?
- Po dłuższym namyśle

Rewolucja biomolekularna:
- Osobiste sekwencje nukleotydów
- Walka z rakiem, czyli naprawa genów
- Medycyna molekularna i zjawiska psychosomatyczne
- Życie wieczne?
- Zabawa w Pana Boga
- Po dłuższym namyśle

Rewolucja kwantowa:
- Przyszłość kwantowa
- Droga do gwiazd
- W stronę cywilizacji planetarnej
- Mistrzowie czasu i przestrzeni

Ze słownika terminów naukowych, zawartego w książce Briana Greena "Piękno Wszechświata. Superstruny, ukryte wymiary i poszukiwanie teorii ostatecznej", tytuł oryg.: The Elegant Universe: Superstrings, Hidden Dimensions, and the Quest for the Ultimate Theory (wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001):

- "Cząstki wirtualne - cząstki wyłaniające się z próżni na krótką chwilę; zgodnie z zasadą nieoznaczoności istnieją dzięki pożyczonej energii, a następnie szybko anihilują, spłacając energetyczną pożyczkę.
[...]
- Determinizm kwantowy - cecha mechaniki kwantowej polegająca na tym, że znajomość stanu kwantowego układu w jednej chwili całkowicie określa jego stan kwantowy w dowolnych przyszłych i przeszłych momentach. Znajomość stanu kwantowego decyduje jednak tylko o prawdopodobieństwie pojawienia się takiego czy innego stanu w przyszłości.
[...]
- Kwantowa grawitacja - teoria łącząca mechanikę kwantową z ogólną teorią względności; wprowadza w każdej z nich pewne zmiany. Przykładem teorii kwantowej grawitacji jest teoria strun.
[...]
- Kwanty - zgodnie z prawami mechaniki kwantowej, najmniejsze części, na które da się coś podzielić. Na przykład fotony są kwantami pola elektromagnetycznego.
[...]
- M-teoria - teoria, która pojawiła się w wyniku drugiej rewolucji superstrunowej, łącząca wcześniejsze pięć teorii superstrun w jedną wszechobejmującą strukturę. Wydaje się, że M-teoria wymaga jedenastu wymiarów czasoprzestrzeni, chociaż wiele jej szczegółowych właściwości trzeba jeszcze zrozumieć.
[...]
- Multiwszechświat - hipotetyczne rozszerzenie kosmosu, w którym nasz Wszechświat jest tylko jednym z niezliczenie wielu różnych, oddzielonych od siebie wszechświatów.
[...]
- Osobliwość - miejsce zniekształcenia struktury przestrzeni lub czasoprzestrzeni.
[...]
- Teoria strun - zunifikowana teoria Wszechświata, zgodnie z którą podstawowymi składnikami natury są małe, jednowymiarowe włókna, zwane strunami, nie zaś bezwymiarowe cząstki punktowe. Teoria strun w harmonijny sposób łączy mechanikę kwantową z ogólną teorią względności, spaja uważane dotychczas za sprzeczne prawa opisujące to, co małe, i to, co wielkie. Często używa się tej nazwy jako skróconego określenia teorii superstrun.
[...]
- Zasada nieoznaczoności - zasada mechaniki kwantowej odkryta przez Heisenberga, zgodnie z którą pewnych właściwości Wszechświata, takich jak położenie i prędkość cząstki, nie da się jednocześnie poznać z dowolną dokładnością. Tego rodzaju niepewności dotyczące świata mikroskopowego zwiększają się, w miarę jak maleją skale odległości i czasu, w których się je rozważa. Wynika z tego, że świat mikroskopowy jest zanurzony we wzburzonym morzu fluktuacji kwantowych."

Poniżej jest spis treści książki B. Greena "Piękno wszechświata".

Kłopoty z przestrzenią, czasem i kwantami:
- Przestrzeń, czas i obserwator
- Zakrzywienia i zmarszczki
- Miniaturowa niezwykłość
- Zapotrzebowanie na nową teorię - ogólna teoria względności a mechanika kwantowa
Kosmiczna symfonia:
- Podstawy teorii superstrun
- Super w superstrunach
- Ukryte wymiary
- Wyniki doświadczeń
Teoria strun i struktura czasoprzestrzeni:
- Geometria kwantowa
- Rozrywając strukturę przestrzeni
- Dalej niż struny - w poszukiwaniu M-teorii
- Czarne dziury z punktu widzenia teorii strun i M-teorii
- Refleksje nad kosmologią

Brian Greene (ur. 9 lutego 1963 roku w Nowym Jorku) jest amerykańskim matematykiem, fizykiem teoretycznym zajmującym się teorią strun, profesorem na Uniwersytecie Columbia i popularyzatorem nauki. Oto tytuły książek Briana Greena, które ukazały się w języku polskim: "Piękno wszechświata" (2001), "Struktura kosmosu. Przestrzeń, czas i struktura rzeczywistości" (2005), "Ukryta rzeczywistość. W poszukiwaniu wszechświatów równoległych" (2012) i "Do końca czasu. Umysł, materia i nasze poszukiwanie sensu w zmieniającym się Wszechświecie" (2021). Brian Green prowadził także świetną serię popularnonaukowych filmów dokumentalnych.
http://www.briangreene.org
https://twitter.com/bgreene

Niżej jest kolejna książka Carla Sagana,
którą każdy powinien posiadać, studiować...

Carl Sagan (ur. 9 listopada 1934 roku w Nowym Jorku, zm. 20 grudnia 1996 roku) był amerykańskim astrofizykiem, astronomem, kosmologiem, wybitnym popularyzatorem nauki oraz pisarzem. W 1980 roku napisał scenariusz i został narratorem wielokrotnie nagradzanego telewizyjnego serialu dokumentalnego Cosmos. A Personal Voyage, który był najczęściej oglądanym serialem w historii amerykańskiej telewizji publicznej. Carl Sagan stał się ikoną popkultury.

"Ziemia jest raczej korzystnie położona we Wszechświecie. Otoczona atmosferą ochronną leży akurat we właściwej odległości od Słońca, zapewniającej znośne temperatury i jest obfita w pierwiastki służące podtrzymaniu życia. [...] Wyobraźmy sobie, co by się mogło zdarzyć, gdyby nasza galaktyka była siedliskiem tego rodzaju gwałtownej aktywności, jaką obserwujemy na przykładzie niezbyt odległego radioźródła, Centaura A. Nasze istnienie możemy zawdzięczać również tej okoliczności, że nie trafiliśmy na epokę o temperaturach tak wysokich, jak te, które według astronomów panować musiały we Wszechświecie podczas jego powstawania.
[...]
Jeśli przyjrzeć się historii, ludzkie wyobrażenia o Wszechświecie ulegały z czasem stopniowym przeobrażeniom i zapewne również w przyszłości będzie podobnie. Człowiek pierwotny patrzył w niebo ze zdumieniem i trwogą, instynktownie przypisując boskie i mistyczne moce Słońcu i różnym zjawiskom na niebie. Taka postawa ustępowała z czasem podejściu nacechowanemu naukową dociekliwością, opartemu na bardziej naukowym sposobie myślenia. W miarę rozwoju naukowego podejścia do zjawisk zachodzących na niebie, zanikał element mistyczny. Początkowo postęp w tej dziedzinie utrudniały różne wierzenia religijne i przesądy. Bodźcem do szybszego rozwoju astronomii był przewrót w nauce zapoczątkowany przez Mikołaja Kopernika (1473-1543), a dopełniony za życia Isaaka Newtona (1643-1727). A jednak nadal astronom staje wobec konieczności rewidowania swych wcześniejszych przypuszczeń i korygowania poglądów. I dlatego trzeba przyjąć narzucone przez obiektywną rzeczywistość pragmatyczne podejście do przedmiotu.
Spowodowane jest to ogromem Wszechświata, niezmierną ilością zawartej w nim materii i fantastycznie rozległą skalą czasową rozmaitych zachodzących w nim zjawisk." - Jayant Narlikar, "Struktura Wszechświata" (wyd. PWN, Warszawa 1985)