Neptun - część 3.

ASTRONOMICZNE FAKTY O NEPTUNIE - część 3.

Spis treści tego rozdziału:

- Badania Neptuna przez sondę Voyager 2

- Gdzie jest teraz sonda Voyager 1 i Voyager 2?

- Kolejna misja do Neptuna?

- Pierścienie Neptuna

[Źródła dla tego rozdziału -

http://solarsystem.nasa.gov/ KLIK,

jak też Wikipedia.]

BADANIA NEPTUNA PRZEZ SONDĘ VOYAGER 2.

Poniżej jest interesująca animacja (5-min. video)
ukazująca podróż Voyagera 2

przez nasz Układ Słoneczny.

Do tej pory (2015 rok) tylko jedna misja kosmiczna NASA wizytowała planetę Neptun; chodzi o misję Voyager, a konkretnie o sondę Voyager 2, która badała "Neptunowy Świat" w 1989 roku. Misja Voyager 2 rozpoczęła się w dniu 20 sierpnia 1977 roku z Przylądka Canaveral na Florydzie na pokładzie rakiety Titan-Centaur, natomiast 5 września 1977 roku rozpoczęto misję Voyager 1.
Obecnym celem bliźniaczych sond Voyager 1 i Voyager 2 [voyager = podróżnik] jest odwiedzenie krańców naszego Układu Słonecznego oraz światów poza naszym Układem, a tymczasem po drodze zbadały już one "nasze" największe planety - Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna.

28 sierpnia 1989 roku sonda ostatecznie opuściła magnetosferę Neptuna, a 2 października 1989 roku zakończona została faza obserwacji Neptuna. Po przelocie Voyagera 2 koło Neptuna, NASA oficjalnie przemianowała cały projekt (w tym sondy Voyager) na Misję Międzygwiezdną - Voyager Interstellar Mission (VIM). Jej głównym zadaniem jest zbadanie krańcowych obszarów heliosfery, w tym dotarcie do heliopauzy. W dniach od 30 sierpnia do 1 września 2007 roku, w odległości 83,7 au [jednostek astronomicznych] od Słońca, Voyager 2 kilkakrotnie przekroczył granicę szoku końcowego heliosfery i znalazł się w obszarze płaszcza Układu Słonecznego.

Zasilanie dla rozmaitych instrumentów sondy Voyager 2 winno wystarczyć mniej więcej do 2025 roku. [Energia elektryczna sond dostarczana jest przez trzy radioizotopowe generatory termoelektryczne, a każdy z nich zawiera około 4,5 kg plutonu 238 w postaci ditlenku. Ogniwa termoelektryczne generatorów wykonane są z krzemu i germanu, a osłona zbudowana jest z berylu.] Po 2025 roku Voyager 2 będzie ...wieczne kontynuować podróż wśród gwiazd w milczeniu.

Zakładając, że w międzyczasie sonda nie zostanie zniszczona, za około 18 000 lat Voyager 1 oddali się od Słońca na odległość 1 roku świetlnego. W roku 40 272 sonda minie gwiazdę Gliese 445 (AC+79 3888) w gwiazdozbiorze Żyrafy w najmniejszej odległości wynoszącej 1,64 roku świetlnego. Około roku 40 176 sonda Voyager 2 minie gwiazdę Ross 248 w gwiazdozbiorze Andromedy w najmniejszej odległości wynoszącej 1,65 roku świetlnego, a za około 294 000 lat minie, w odległości około 4,32 lat świetlnych, najjaśniejszą gwiazdę ziemskiego nieba - Syriusza w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa.

Obie sondy Voyager niosą pozdrowienia do jakiejkolwiek formy życia, jaką napotkają w czasie swej kosmicznej podróży - obrazek poniżej. Wiadomość jest na 12-calowym, miedzianym, pozłacanym dysku, zawiera ona dźwięki i obrazy, które przedstawiają różnorodność życia i kultur na Ziemi; na dysku tym zarejestrowano dźwięki naturalne Ziemi, 90 minut muzyki, 115 zdjęć i pozdrowienia w 60 językach; w jęz polskim pozdrowienie owo brzmi dość niefortunnie: "Witajcie, istoty z zaświatów".

Pod tym linkiem

http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/greetings.html KLIK

można przeczytać wszystkie pozdrowienia,

a tu podaję bezpośredni link do dość żenującego polskiego pozdrowienia -

http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/languages/audio/polish.au KLIK

[http://pl.wikipedia.org/wiki/Voyager_Golden_Record KLIK - tekst w jęz. polskim

http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/goldenrec.html KLIK

http://www.jpl.nasa.gov/multimedia/voyager_record/index_voyager.html KLIK

http://re-lab.net/welcome/ KLIK

http://goldenrecord.org KLIK - tu jest kopia nagrań na złotej płycie Voyagera]

W najbliższym podejściu do Neptuna w dniu 25 sierpnia 1989 roku , statek kosmiczny Voyager 2 był około 4400 km - 5000 km nad szczytami chmur planety. Światło ze Słońca było tak słabe, że do uzyskania zdjęć były wymagane bardzo długie ekspozycje. Z tej odległości, dane z sondy potrzebowały 246 minut, aby dotrzeć do Ziemi.

Sonda przeleciała w pobliżu księżyca Neptuna - Trytona, zbliżyła się także do innego księżyca - Nereidy, a ponadto odkryła 6 kolejnych księżyców Neptuna (Najada, Talassa, Despoina, Galatea, Larissa i Proteusz), 4 pierścienie oraz "Great Dark Spot" - Wielką Ciemną Plamę - niżej na zdjęciu. Wielka Ciemna Plama na Neptunie była gigantyczną burzą wielkości naszej Ziemi. Podobnie, jak większość burz, minęła ona i została zastąpiona przez dwie mniejsze burze, które także zanikły.

GDZIE JEST TERAZ SONDA VOYAGER 1 I VOYAGER 2?

Voyager 1 znajduje się obecnie (2015 rok) w "Interstellar space" = "przestrzeni międzygwiezdnej"; Voyager 1 opuścił gigantyczne niewidoczne "bańki" heliosfery, a teraz sonda jest otoczona prawie wyłącznie cząstkami wytworzonymi przez inne gwiazdy. Natomiast Voyager 2 jest w "Heliosheath" - najbardziej zewnętrznej warstwie heliosfery, gdzie wiatr słoneczny jest spowolniony przez ciśnienie gazu międzygwiazdowego.

Pod tym linkiem http://voyager.jpl.nasa.gov/where/index.html KLIK - jak na obrazku poniżej, można na bieżąco śledzić polożenie sond Voyager 1 i Voyager 2. Tamże jest licznik kilometrów - w czasie rzeczywistym - pokazujący w jednostkach astronomicznych dystans dzielący sondy od Ziemi i od Słońca.

KOLEJNA MISJA DO NEPTUNA?

Jak można przeczytać na stronie

http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune&Display=FAQ -

obecnie nie planuje się dalszych misji, których celem byłby Neptun,

choć istniały (istnieją?) koncepcje powrotu do Neptuna i jego księżyca Trytona.

Pod linkiem
http://sites.nationalacademies.org/cs/groups/ssbsite/documents/webpage/ssb_059324.pdf KLIK

jest umieszczona koncepcja powrotu do eksploracji Neptuna i Trytona,

z lutego 2010 roku: "Neptune-Triton-KBO Study Final Report"

(chodzi o połączenie badań obiektów Pasa Kuipera z wizytą w systemie Neptuna;

KBO to Kuiper Belt Object, czyli Obiekty Pasa Kuipera).

Natomiast pod tym linkiem

http://sites.nationalacademies.org/cs/groups/ssbsite/documents/webpage/ssb_059323.pdf KLIK

jest umieszczony inny projekt,
zakładający misję na Urana i Neptuna:

"Ice Giants Decadal Study".

Zapewne prędzej czy później doczekamy się misji do Urana i Neptuna, które mają inną strukturę niż Jowisz czy Saturn i są mniej od nich poznane. Być może będzie wykorzystana wówczas nowa technologia napędu dla statków kosmicznych (np. napęd atomowy). Sondy z orbiterów zbadają dynamikę atmosfery planet lodowych oraz ich chemię, a na księżycu Neptuna - Trytonie zostanie umieszczony lądownik. Naukowcy są zainteresowani badaniami bardzo daleko od Słońca znajdującego się Neptuna, który doznał niewielu kolizji z kometami czy asteroidami, bo dzięki nowym informacjom lepiej zrozumiemy tworzenie naszego Układu Słonecznego. Być może obiekty z Pasa Kuipera były/są kluczem do rozwoju naszego Systemu Słonecznego. Może dowiemy się czy faktycznie Tryton jest "dzieckiem przysposobionym" przez Neptuna (np. z Pasu Kuipera), gdyż ten satelita nie jest on w ogóle spokrewniony z Neptunem. A poza tym diamenty na Neptunie i Uranie kuszą...

Niżej - Tryton, księżyc Neptuna;

zdjecie NASA, Voyager 2, 1989.

Misje obydwu sond Voyager są prowadzone dla NASA

przez Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie.

Ciekawe linki dotyczące misji Voyager:

- http://pl.wikipedia.org/wiki/Voyager_1 KLIK

- http://pl.wikipedia.org/wiki/Voyager_2 KLIK

- http://pl.wikipedia.org/wiki/Voyager_1#Konstrukcja_sond_Voyager KLIK

- http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/voyager.html KLIK

- http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/masterCatalog.do?sc=1977-076A KLIK

- https://solarsystem.nasa.gov/missions/profile.cfm?Sort=Target&Target=Neptune&MCode=Voyager_2 KLIK

- http://voyager.jpl.nasa.gov KLIK

- http://voyager.jpl.nasa.gov/mission/ KLIK

- http://voyager.jpl.nasa.gov/multimedia/JPLvoyagerModule/JPLvoyagerModule.html KLIK

PIERŚCIENIE NEPTUNA

Neptun posiada 5-6 pierścieni. Pierścienie Neptuna są słabe, niejednolite i bywają niekompletne czy też krótkotrawałe; w 2005 roku naukowcy z obserwatorium Kecka odkryli, iż niektóre z łuków pierścieni Neptuna uległy pogorszeniu.

Ciekawe jest istnienie trzech prominentnych - głównych łuków (łuk w jęz. ang. to arc, w liczbie mnogiej - arcs) w niekompletnych pierścieniach; być może grawitacja księżyca o nazwie Galatea utrzymuje i ogranicza owe łuki (które otrzymały nazwy Wolność, Równość i Braterstwo - Liberty, Equality i Fraternity).

Pierścienie Neptuna zostały nazwane na cześć astronomów mających znaczący wkład w badania tej planety.

Na poniższej fotografii widać łuki głównych pierścieni Neptuna.

Zdjęcie wykonała sonda Voyager w 1989 roku/

[Credit: NASA]

Oto nazwy pierścieni Neptuna:

- Pierścien Galle - 1989 N3R Galle - leży on najbliżej Neptuna (w odległości około 41 900 km od środka planety, ma szerokość około 14 km),

- Pierścień LeVerriera - 1989 N2R LeVerrier (ma okolo 15 km szerokości i leży w odległości około 53 200 km od centrum Neptuna),

- Pierścień Lasella - 1989 N4R Lasell,

- Pierścień Arago - 1989 N4R Arago,

- Pierścień Adamsa - 1989 N1R Adams,

oraz łuki pierścienia Adamsa -

- Liberte ("Leading" Adams arc - łuk),

- Egalite ("Equidistant" Adams arc - łuk),

- Fraternite ("Following" Adams arc - łuk),

- Courage (arc - łuk).

Poniżej: schemat pierścieni Neptuna

i wewnętrznej części układu satelitów.

Orbity i odcinek tarczy planety są w skali.

[http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Neptunian_rings_scheme_pl.svg]

[więcej o pierścieniach Neptuna jest pod linkiem

http://pl.wikipedia.org/wiki/Pierścienie_Neptuna KLIK]

Przejście do ostatniego rozdziału o Neptunie - KLIK.