ASTROLOGIA - Jolanta Romualda G-Gołębiewska
https://jolanta-golebiewska.pl.tl

Księżyc - część 2.


ASTRONOMICZNE FAKTY O KSIĘŻYCU – część 2.
 
Spis treści tego rozdziału:
- Powstanie Księżyca
- Formowanie się Księżyca
- Czy Księżyc jest martwy?
- Badania Księżyca
- Eksploracja i kolonizacja Księżyca
- Do kogo Księżyc należy?
- Wpływ Księżyca na Ziemię
- Uciekający Księżyc
 

Interaktywne mapy Księżyca:
- http://target.lroc.asu.edu/q3/ KLIK
- http://lroc.sese.asu.edu/images/gigapan/ KLIK
4 lata zajęło naukowcom z Amerykańskiej Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej NASA przygotowanie szczegółowej i największej mapy północnego bieguna Księżyca (jak powyżej). Fotografie do niej użyte pochodzą z sondy Lunar Reconnaissance Orbiter.
Kliknij na powyższy obrazek [zdjęcie - NASA/GSFC/Arizona State University], aby go powiększyć. 

Powstanie Księżyca.
 
Istnieje kilka teorii wyjaśniających pochodzenie ziemskiego Księżyca. Obecnie najpopularniejszą teorią tłumaczącą powstanie ziemskiego satelity jest teoria wielkiego zderzenia. Zakłada ona, że zderzenie młodej proto-Ziemi z ciałem wielkości Marsa, które miało miejsce we wczesnej fazie rozwoju Układu Słonecznego, wyzwoliłoby ilość energii wystarczającą do wyrzucenia dostatecznej ilości materii na orbitę okołoziemską; z materii tej następnie miał uformować się Księżyc. W tej teorii ów obiekt nazywa się Theą, rzadziej Orfeuszem; obydwie nazwy pochodzą z mit. gr. - Tytanida Teja/Theia była matką bogini Księżyca – Selene. Nazwę Thea hipotetycznej planecie nadali astronomowie niemieccy.

 
Inne teorie dotyczące powstania Księżyca.
 
Przed zbadaniem próbek przywiezionych przez astronautów z misji Apollo istniały trzy teorie o powstaniu Księżyca.
- Pierwsza z nich to teoria współnarastania, która zakładała, że Ziemia i Księżyc uformowały się w jednym czasie ze słonecznej mgławicy.
- Druga teoria to teoria rozszczepienia, która mówiła, że Księżyc oddzielił się od Ziemi.
- Wreszcie teoria przechwycenia głosiła, że Księżyc powstał gdzie indziej i został przechwycony przez przyciąganie Ziemi.
 
Jak już wspomniałam, najnowsze odkrycia doprowadziły do powstania jeszcze jednej teorii, teorii zderzenia, zgodnie z którą narodziny Księżyca były wspaniałym, spektakularnym, gwałtownym spektaklem. Ziemia zderzyła się prawdopodobnie z dużym ciałem niebieskim wielkości co najmniej Marsa, a Księżyc uformował się z rozrzuconego po kolizji materiału. Ta ostatnia teoria uważana jest obecnie za najbardziej prawdopodobną.
Bez względu na pochodzenie, Księżyc powstał mniej więcej 4 i pół miliarda lat temu; jest to wiek najstarszych skał znalezionych na Księżycu.
 
Poniżej video – narodziny Księżyca (2 minuty, bez lektora).



Poniżej jest 25-minutowy film dokumentalny "Tajemnicze narodziny Księżyca" (lektor pl).

 
Formowanie się Księżyca.
 
W czasie formowania się Księżyca bardzo wysoka temperatura spowodowała intensywne topnienie jego zewnętrznych warstw. W ten sposób powstała skorupa Księżyca, prawdopodobnie z oceanu magmy, który pokrywał całą powierzchnię.
Skały znalezione na płaskowyżach Księżyca są bogate w minerały o jasnym zabarwieniu, zwane są feldspar. Te skały – anortozyty nadają powierzchni Księżyca jasny kolor. Od czasu ich powstania deszcze meteorytów uderzające w powierzchnię Księżyca spowodowały powstanie skorupy silnie poznaczonej kraterami.
 
Mniej więcej 4 miliardy lat temu nastąpiła cała seria intensywnych bombardowań, wskutek czego powstały olbrzymie kratery, które obecnie otaczają brzegi zagłębień zwane Mare – morzami.
[Ziemia także w swej zamierzchłej przeszłości doznawała rozmaitych kosmicznych kolizji, lecz ich ślady zostały zatarte w wyniku działania rozmaitych czynników klimatycznych.]
4 – 2 i pół miliarda lat temu aktywność wulkaniczna napełniła morza lawą o ciemnym zabarwieniu, zwaną bazaltem.
Po okresie wulkanicznym Księżyc ostygł i odtąd pozostawał stosunkowo nieaktywny, poza momentami uderzeń komet i meteorów.
Księżyc jest rodzajem skamieliny, na której zachowały się ślady ewolucji geologicznej sprzed miliardów lat.
 
Poniżej video – Ewolucja Księżyca (3 minuty, bez lektora).

 
Czy Księżyc jest martwy?
 
Na Księżycu nie ma i nie było procesów górotwórczych (jak miało i ma to miejsce w przypadku Ziemi), a aktywność wulkaniczna ustała już wiele miliardów lat temu. Księżyc ostygł i jest stosunkowo nieaktywny, ale nie jest całkowicie martwy.
Sejsmometry umieszczone przez astronautów z misji Apollo odnotowały niewielkie trzęsienia ziemi, a raczej księżyca, na głębokości kilkuset kilometrów. Są one prawdopodobnie spowodowane „przypływami” wywołanymi przez Ziemię.
Odnotowano także niewielkie erupcje gazu z kraterów.
Wiadomo też, że jądro Księżyca wciąż jest gorące i prawdopodobnie częściowo płynne.

 
Badania Księżyca.
 
Pierwszym sztucznym obiektem w historii, który przeleciał blisko Księżyca, była wystrzelona (niecałe dwa miesiące po moim urodzeniu) przez Związek Radziecki sonda kosmiczna Łuna 1.
Neil Armstrong, dowódca misji Apollo 11, stał się pierwszym człowiekiem na powierzchni Srebrnego Globu, jako pierwszy stawiając stopę na Księżycu dokładnie o 02:56 GMT 21 lipca 1969 roku. Miliony ludzi na całym świecie usłyszały jego słowa: "Dla człowieka to jeden mały krok, a dla ludzkości ogromny krok naprzód". Wkrótce potem dołączył do niego Edwin Buzz Aldrin. Był to jeden z najważniejszych momentów w historii badania przestrzeni kosmicznej. Po raz pierwszy istoty ludzkie postawiły stopę w innym świecie.



 
Eksploracja powierzchni Księżyca przez ludzi odbywała się przede wszystkim dzięki amerykańskiemu programowi Apollo, który obejmował misje załogowe zakończone 6 lądowaniami w latach 1969–1972. Badania powierzchni Księżyca przez ludzi zostały przerwane wraz z zakończeniem lotów Apollo.

 
Księżyc to jedyne ciało niebieskie, do którego podróżowali i na którym wylądowali ludzie. Do tej pory na księżycowym globie stanęło 12 osób.
 
Z Księżyca pobrano liczne próbki geologiczne do badań, zaś w latach 90-tych XX wieku opracowano szczegółowe mapy Księżyca.
 
Poniżej - mapa widocznej strony Księżyca, kliknięcie przenosi do mapy 1600x1600.


[http://www.astrocd.pl/index.php?id=1050]
Mapa Księżyca google: http://www.google.pl/moon/]

Eksploracja i Kolonizacja Księżyca.

Obecnie Chińska Republika Ludowa opracowała plan eksploracji Księżyca i uruchomiła w tym celu program Chang’e. W 2013 roku na powierzchni Księżyca wylądowała chińska sonda Chang’e 3 z łazikiem Yutu tzn. Jadeitowy Królik
. Chińczycy mają ambicje i możliwości, aby fizycznie zaakcentować swoją obecność na Srebrnym Globie i wysłać doń swoich taikonautów.

Poniżej: Chiny tworzą kosmiczną hisotrię - 14 grudnia 2013 roku o godz. 21.11 czasu chińskiego ["dec. 14 at 9:11 p.m. Beijing time, 8:11 EST"], chiński lądownik Change 3 pomyślnie wylądował na Księżycu; łazik powoli zjeżdża na po rampie na powierzchnię Mare Imbrium - Morza Deszczów, w Zatoce Tęczy - Sinus Iridum (Bay of Rainbows). Łazik Yutu - "Jadeitowy/Nefrytowy Królik" zbierał m.in. informacje o surowcach naturalnych znajdujących się pod powierzchnią Księżyca.

[Więcej informacji na temat dotychczasowych chińskich misji kosmicznych można znaleźć pod linkiem http://www.xinhuanet.com/english/special/change3/ KLIK.]






[Pod tym linkiem http://www.360cities.net/image/lunar-panorama-change-3-lander/ KLIK można obejrzeć interaktywną panoramę Księżyca zrobioną dzięki zdjęciom chińskiego łazika.]
 
Również Japonia i Rosja planują eksplorację Księżyca.

Jak podała Izwiestja [moje skrótowe tłum. artykułu z dnia 8 maja 2014 roku, artykuł ów nosi tytuł "Rosja rozpoczyna kolonizację Księżyca w 2030 roku", link poniżej]:
- Pierwsza faza (2016-2025) polegać będzie na wysyłaniu na Księżyc automatycznych stacji międzyplanetarnych "Luna-25", "Luna-26", "Luna-27" i "Luna-28". Cele tych urządzeń - badanie składu i właściwości fizykochemicznych księżycowego regolitu polarnego, zawierającego lód i inne związki lotne, wybór najbardziej obiecującego obszaru południowego bieguna Księżyca dla wdrażania tamże w przyszłości bazy księżycowej.
- Drugi etap (2028-2030) - wysłanie załogowej misji na orbitę Księżyca, bez lądowania na jego powierzchni. W tym celu jest już budowany transportowy, załogowy statek kosmiczny.
- Trzeci etap (2030-2040) obejmuje szukanie przez kosmonautów dogodnego obszaru dla zbudowania księżycowej bazy. Umieszczone w niej będzie księżycowe obserwatorium astronomiczne, a także stworzone będzie zaplecze do monitorowania Ziemi.
- http://izvestia.ru/news/570482 KLIK - na tej stronie można znależć inne ciekawe informacje dotyczące badań kosmicznych, w tym m.in. artykuł o tym, iż NASA zaproponowała Rosji nowy program badań na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w tym wspólne loty astronautów amerykańskich i kosmonautów rosyjskich (zresztą wspólne międzynarodowe loty kosmiczne nadal się odbywają, patrz: Scott Kelly i Michaił Komanienko, marzec 2015 - https://www.nasa.gov/content/nasa-astronaut-scott-kelly-and-russian-cosmonaut-mikhail-kornienko KLIK).
 
Aktualnie także NASA zapowiada swój powrót na Księżyc i planuje utworzenie permanentnej bazy lunarnej na jednym z jego biegunów w roku 2024.

 
Do kogo Księżyc należy?
 
Pomimo symbolicznego pozostawienia na Księżycu kilku flag Związku Radzieckiego oraz USA, żaden naród nie przypisuje sobie obecnie własności żadnego obszaru gruntu księżycowego. Rosja i USA są sygnatariuszami Traktatu o Przestrzeni Kosmicznej, według założeń którego Księżyc podlega takiej samej jurysdykcji jak wody międzynarodowe. Traktat ten zabrania m.in. używania Księżyca w celach militarnych, przede wszystkim umieszczania tamże instalacji wojskowych oraz broni masowego rażenia (w tym broni nuklearnej).
Wśród postanowień traktatu znajduje się również zapis o niezawłaszczalności przestrzeni kosmicznej i ciał niebieskich. Ma on gwarantować, że eksploracja Kosmosu nie będzie przypominała epoki kolonialnej, kiedy to dotarcie Europejczyków do jakiegoś zakątka świata oznaczało, że zakątek ów stawał się własnością kraju, z którego wyruszyła ekspedycja. Traktat ów stwierdza, że jakiekolwiek wykorzystywanie obiektów w przestrzeni kosmicznej musi służyć dobru wszystkich państw na Ziemi.
Takie sytuacje jak na poniższych obrazkach nie mają racji bytu, mimo, iż znalazły się osoby, które rzekomo znalazły lukę prawną w Traktacie i sprzedają działki na Księżycu.

 
 Druga umowa międzynarodowa, zwana Traktatem Księżycowym, zakładała m.in. restrykcje w kwestii eksploatacji złóż księżycowych; nie została jednak ratyfikowana przez żadne z państw podejmujących misje kosmiczne.

 
Wydaje się, iż obecnie dominuje epoka korporacyjnego modelu własności i niejeden koncern byłby zainteresowany eksploatacją złóż surowców naturalnych na Księżycu i innych planetach. Być może wyprawy kosmiczne będą sponsorowane przez prywatnych przedsiębiorców, a w związku z tym era zatykania flag państwowych na powierzchni innych globów odejdzie w przeszłość.


NASA faktycznie szuka prywatnych wykonawców, którzy pomogą w zbudowaniu bazy księżycowej; planuje jej stworzenie wspólnie z Bigelow Aerospace (w Las Vegas). Obecnie przez tę firmę przygotowywane są nadmuchiwane moduły. - http://bigelowaerospace.com KLIK [Stosowne zdjęcia oraz informacje o spółce są we Wikipedii. http://en.wikipedia.org/wiki/Bigelow_Aerospace KILK].
 


Współpraca amerykańskej agencji rządowej NASA - National Aeronautics and Space Administration, a w jęz. polskim Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej - z prywatnymi komercyjnymi firmami jest oczywista - chodzi o obniżenie kosztów, które przecież są wręcz kosmiczne!
NASA, oprócz tego, że od lat buduje własny statek kosmiczny do dalekich podroży, podpisała także umowy z firmami Boeing i SpaceX [http://www.spacex.com KLIK] na wybudowanie do 2017 roku załogowych statków kosmicznych, które będą rodzajem kosmicznych taksówek przewożących astronautów i towarów na orbitę okołoziemską (na razie USA korzysta z rosyjskich rakiet, płacąc Rosjanom 70 milionów dolarów za przwóz jednego astronauty).


Przydatne "kosmiczne" linki:
http://www.nasa.gov KLIK
ttps://www.facebook.com/NASA KLIK
https://twitter.com/nasa KLIK
https://instagram.com/nasa/ KLIK
https://plus.google.com/+NASA/posts KLIK
https://www.flickr.com/photos/24662369@N07/ KLIK
https://www.youtube.com/user/NASAtelevision KLIK
http://www.nasa.gov/multimedia/nasatv KLIK
http://www.space.com KLIK
http://www.roscosmos.ru - rosyjska Federalna Agencja Kosmiczna KLIK
http://www.cnsa.gov.cn/n360696/index.html - Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna KLIK
http://www.esa.int/ESA - Europejska Agencja Kosmiczna KLIK


Wpływ Księżyca na Ziemię.
 
Siły grawitacji pomiędzy Ziemią i Księżycem powodują niezwykle interesujące efekty, do których należą morskie pływy. Przyciąganie grawitacyjne Księżyca jest silniejsze na obszarze Ziemi najbliżej Księżyca i słabsze po stronie przeciwnej (przeciwległej). Ponieważ Ziemia, a szczególnie wody oceanów nie są zupełnie sztywne, „wyciągają się” w kierunku przyciągającego je Księżyca. Na tej linii przyciągania tworzą się więc wybrzuszenia, jedno od strony Księżyca, a drugie od strony przeciwnej. Efekt ten jest znacznie silniejszy w przypadku wody niż lądu i dlatego woda wybrzusza się wyżej. Ponieważ Ziemia kręci się szybciej niż Księżyc porusza się po swojej orbicie, owe wybrzuszenia poruszają się po powierzchni Ziemi raz dziennie, dając dwa pływy na dobę (to naturalnie model bardzo uproszczony).
Największe pływy zdarzają się podczas nowiu Księżyca, gdy Ziemia, Księżyc i Słońce ustawione są w jednej linii. Wynika to z faktu, iż w tym czasie potężne przyciąganie grawitacyjne Słońca sumuje się z przyciąganiem Księżyca. Często nazywa się je pływami wiosennymi.
Najmniejsze pływy występują tydzień po nowiu oraz tydzień po pełni Księżyca, kiedy Słońce ustawione jest pod kątem 90 stopni w stosunku do Ziemi, co powoduje, że przyciąganie grawitacyjne Księżyca i Słońca prawie całkowicie się znosi. Minimalne ruchy wody w tym okresie nazywane są pływami kadrowymi lub małymi.
Choć zjawisko pływów jest najbardziej zauważalne na morzach i oceanach, to Księżyc w podobny sposób oddziałuje na …herbatę lub kawę we filiżance.

 

Jednak Ziemia nie składa się tylko i wyłącznie z wody. Masy lądowe również ulegają przyciąganiu. Obroty Ziemi powodują, że wybrzuszenia lekko wyprzedzają punkt, w którym działa przyciąganie Księżyca. Oznacza to, że oddziaływanie pomiędzy Ziemią a Księżycem nie przebiega dokładnie na linii łączącej ich środki, przez co powstaje na Ziemi moment obrotowy i przyspieszająca siła działa na Księżyc. Przeniesienie to spowalnia obroty Ziemi o mniej więcej 1,5 milisekundy na 100 lat i wznosi Księżyc na wyższą orbitę o mniej więcej 3,8 cm rocznie.

 
Odwrotnie dzieje się z satelitami sztucznymi, których orbity nie są typowe.
Tak jak obroty Ziemi są spowalniane przez wpływ Księżyca, tak samo w odległej przeszłości obroty Księżyca zostały spowolnione przez oddziaływanie Ziemi, jednak wówczas oddziaływanie to było znacznie silniejsze. Kiedy tempo rotacji Księżyca zostało zwolnione, dopasowało się do jego okresu orbitalnego (tak że wybrzuszenie zawsze skierowane jest w kierunku Ziemi) i rotacja Księżyca się ustabilizowała.
Tak samo działo się z innymi satelitami w systemie słonecznym. W końcu rotacja Ziemi, aby dostosować się do okresu obrotowego Księżyca spowolni się tak, jak stało się to z Plutonem i jego księżycem – Charonem.

 
Inne efekty oddziaływania Księżyca.
 
- Podczas pełni Księżyca soki roślin podchodzą tak wysoko, że ścięte w tym czasie zboże lub drewno łatwo gnije. Pisał o tym już Plutarch (45-120 n.e.), a współczesne badania potwierdzają tę opinię.
Drzewa winno ścinać się podczas ubywania Księżyca, jak najbliżej nowiu. Podczas przybywania Księżyca i w czasie jego pełni drzewa mają więcej soku w pniach, a jego wyciek przyciąga hordy owadów, które niszczą drewno.
Przycinanie drzew czy krzewów powinno zawsze odbywać się w fazie ubywającego Księżyca.
- Chleb i ciasto lepiej rośnie podczas przybywania Księżyca, ponieważ lepiej wchłania wilgoć.
- Księżyc wpływa również na elektryczność i przewodzenie prądu. Zanotowano różnice w sile elektrostatycznej atmosfery spowodowane zmianami jej jonizacji wywołanymi właśnie zmianami faz Księżyca. Potencjał elektryczny drzew jest najwyższy podczas pełni i nie wiąże się to ze zmianami ciśnienia atmosferycznego, wilgotnością czy pogodą. Ludzkie pole elektryczne także jest w owym czasie najsilniejsze.
- Uczeni dowiedli, że Księżyc jest także odpowiedzialny za cyrkulację wody w oceanach, oraz pomaga w mieszaniu się wód płytkich i głębokich.
- W czasie pełni istnieje większe niż zazwyczaj ryzyko krwotoków pooperacyjnych, więc astrologowie nie zalecają wykonywania w tym czasie planowanych operacji.
- Podobno przypadki lunatyzmu (chodzenie we śnie) nasilają się podczas pełni Księżyca.
- Udowodniono, że w okolicach pełni Księżyca zwiększa się ilość zachowań psychotycznych, wybryków chuligańskich oraz przestępstw np. niebezpieczna jazda samochodem, kleptomania, agresywne zachowania (zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, które w tym czasie stają się wybitnie aktywne i częściej gryzą), podpalenia, morderstwa.

 
Uciekający Księżyc.
 
Naukowcy obliczyli, iż Księżyc oddala się od Ziemi o około 3-4 cm na rok [patrz wyżej, akapit: Wpływ Księżyca na Ziemię, pływy], a więc kiedyś, w dalekiej przyszłości (za wiele milionów lat) zniknie w Kosmosie i osieroci Ziemię...
 

Poniżej jest film dokumentalny (52 minuty, lektor pl): Po co nam Księżyc? Autorzy filmu zadają sobie pytanie, czy Księżyc rzeczywiście jest nam potrzebny. Opowiedzą, co stałoby się z życiem na Ziemi, gdyby znalazł się on bliżej naszej planety lub zniknął.

 
Przygotowując ten i poprzedni rozdział korzystałam także z informacji zawartych w książkach jak niżej.

 
Przejście do następnego rozdziału: Księżyc - część 3. KLIK

Poniżej jest 24-sek. clip video przedstawiający obrót Księżyca wokół swej osi.
 
 





Teksty mojego autorstwa, które znajdują się na mojej stronie proszę wykorzystywać w celach niekomercyjnych, pod warunkiem
podania adresu mojej strony: astrolożka Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska https://jolanta-golebiewska.pl.tl

MAPA STRONY (skrót):
PODRĘCZNIK ASTROLOGII PRAKTYCZNEJ - Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska - ASTROLOGIA JAKO JĘZYK SYMBOLI - Jolanta Romualda Gałązkiewicz-Gołębiewska - Interpretacja horoskopu urodzeniowego - Interpretacja horoskopu prognostycznego - Interpretacja horoskopu porównawczego - Interpretacja horoskopu dziecka - Interpretacja horoskopu bez godziny urodzenia - Od czego zacząć naukę astrologii? - Żywioły w horoskopie - Jakości czyli krzyże w horoskopie - Polaryzacja czyli biegunowość znaków Zodiaku - Charakterystyka znaków Zodiaku - Hemisfery, czyli półkule w horoskopie - Kwadranty, czyli ćwiartki horoskopu - Domy, czyli sektory horoskopu - Ascendent - Władania, wygnania, wywyższenia i upadki planet- Znaczenie i klasyfikacja planet w astrologii- Merkury w 12 domu horoskopu - Mars w XII domu horoskopu - Gwiazdy stałe w astrologii - Reguły interpretacji astrologicznej - Tranzyty planet - Jaki kolor ma nasz Księżyc? - Jowisz i jego księżyce - Io, Kalisto, Europa i Ganimedes - Planeta karłowata Ceres i misja sondy Dawn - Lecę z misją NASA InSight na Marsa! - Pluton i misja sondy New Horizons - I LOVE PLUTO! - Aktualne zdjęcia oraz informacje z misji sondy New Horizons do Plutona i jego księżyca Charona - Czy na Plutonie jest ciemno? #Pluto Time - Jaki kolor ma Pluton? - Tranzyt Jowisza przez znak Wagi - Historia astrologii - astrologia w dawnej Polsce